Rondom Oudeschild

maandag - donderdag

Eenmaal vastgelegd aan de steiger, stelt zich een bepaalde routine in. We liggen nu een week in Oudeschild, en fietsen en wandelen dagelijks in de omgeving en aan de haven om het lijf in beweging te houden. Thuis ben je gewend de 'dagelijkse' boodschappen in de auto te laden, hier moet alles per fiets of benenwagen worden getransporteerd. De dichtstbijzijnde AH is in den Burg, vier kilometer afstand, die we intussen na al die jaren hier wel kunnen dromen.

Naast ons liggen drie zeilboten met thuishaven Volendam, stellen die elkaar kennen. We hebben leuk contact, voor hen is het de eerste keer dat ze zich op de Waddenzee wagen. De snel en sterk wisselende weersomstandigheden zijn een dingetje om weer terug te keren naar het IJsselmeer. Ze hebben, in verband met het weer, hun vertrek naar Kornwerderzand al een keer uitgesteld en daarna de bestemming bijgesteld naar den Oever. Dinsdagmiddag moet het nu gebeuren, klokslag half drie in verband met het tij vertrekken ze. Wij zwaaien ze uit aan de havenmond, maar zien in korte tijd de wind aanwakkeren tot een dikke windkracht 5 uit het zuidwesten, met bijbehorende golven op de Texelstroom en het beruchte Gat van de Stier. Het wordt alsnog een behoorlijk zware tocht.

In Oudeschild zijn sinds jaar en dag een flinke vissersvloot en drie grote viswinkels annex restaurant aanwezig.  Op zondagavond laat was het altijd een attractie om de vissersvloot te zien uitvaren. Door de hoge brandstofkosten en het belachelijke Europese verbod op pulsvissen zijn er van de vloot nu nog maar 3 actieve viskotters over. Door gebrek aan personeel is de grote viswinkel met restaurant direct achter de jachthaven gesloten. Voor ons harinkje en af en toe een garnalenkroket moeten we nu het dorp in. Ook gezellig, af en toe treedt daar tegenover het terras een groep muzikanten op die zeemansliederen ten gehore brengen.

Soms vallen dingen op, waar je jaren langs bent gelopen zonder ze echt te zien. Zo ook het monument hier op de jachthaven voor de op zee gebleven vissers. Niet zo indrukwekkend als de honderden namen in het monument op Urk, toch ook hier zoals in al die vissersplaatsen een moment om na te denken over die zeelui die niet zijn teruggekeerd. 

Op de fiets

zondag

Het belooft een mooie dag te worden, rondom donkere wolken maar Texel ligt onder een blauwe hemel. Na een uitgebreide brunch stappen we op onze inmiddels 20-jarige DiBlasi's. Ze doen het nog prima ! De eerste stop is de havenmond, onze buren uitzwaaien die vandaag richting Harlingen vertrekken. Op dat moment weten we het nog niet, maar 's avonds blijkt dat we onze nieuwe buurman hebben zien binnenkomen. Een karakteristiek klein bootje met gaffeltuig en bruine zeilen, dat valt op. Hij blijkt onderweg te zijn van Cherbourg naar Glückstadt aan de Elbe. Moet je geduld voor hebben, hij zegt niet veel harder dan 4 knopen te varen.

Ons volgende reisdoel is de camping 't Woutershok, waar de BALLS (Bart, Arnold, Louise en Louis) over een paar weken een luxe tent hebben gehuurd. Die camping blijkt verscholen te liggen in een van de mooiste bossen van Texel, niet zo ver van het strand bij paal 15. 

We rijden deels door het bos, over mooie fietspaden verder richting strand, naar de strandtent die heel origineel, naar de daar aanwezige kilometerpaal vernoemd is : Paal 15. Het kost op het terras nogal wat moeite een cappuccino geserveerd te krijgen, het jonge personeel is duidelijk nog niet ingewerkt. Wij verkassen naar het strand, dat door de voorjaarsstormen behoorlijk is afgeslagen, maar nog breed genoeg is voor ons strandkleedje. 

We genieten van zon, zee en uitzicht. In de verte zie je de grote containerschepen in de scheepvaartroutes voorbij schuiven, onderweg naar Bremen en Hamburg. Tegen vijven wordt het tijd de terugreis te aanvaarden. We fietsen richting 't Horntje, om vandaar via het hoogliggende fietspad boven op een nieuw aangelegd duin- en natuurgebied terug te fietsen naar Oudeschild. Lekker windje in de rug, onze fietsjes doen zo niet onder voor elektrische fietsen !

Eenmaal weer aan boord, komen we bij onder het genot van een glaasje en een hapje. We praten nog even met onze nieuwe Duitse buurman, die we vanmorgen zagen binnenkomen. Zelfs het avondeten (asperges met een sausje, ham en eieren, en een gekookt aardappeltje) genieten we nog in de kuip, als de zon al achter de contouren van Oudeschild is gezakt. Zo is het aan boord wel uit te houden. . 

Dagje vaste wal

vrijdag 24 juni

De jonge generatie wordt tegenwoordig nogal eens beticht van het hebben van ADHD (alle dagen heel druk). In onze leeftijdscategorie komt meer PHPD voor (pijntje hier, pijntje daar). Daar klagen we niet over, dat gaat ook niet meer weg als je de zeventig dik gepasseerd bent. We zijn blij met wat we allemaal nog wel kunnen doen. 

Soms zijn er echter zaken die iets meer aandacht behoeven.Vorig jaar een plekje in mijn nek, dat de dermatoloog verdacht genoeg vindt om weg te halen, het blijkt achteraf een melanoom te zijn. Standaard is dan opnieuw operatie, rondom 1 cm extra weghalen, gapend gat weer dichtnaaien. Recente controle : alles OK. Maar nu tijdens de vakantie lijkt het litteken geïrriteerd, en er zit een rode vlek. Een paar foto's gemaakt, naar dermatoloog gestuurd, die vindt dat ik moet langskomen voor controle.

Die afspraak is nu vrijdag in het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft. We reserveren vanaf Vlieland al een Corsa bij de Texelse firma, waar we al vaker een auto hebben gehuurd. Om half 8 al op de fiets, auto ophalen in den Burg, gelukkig droog na een nacht stortbuien. De Corsa blijkt helaas nog niet terug van verhuur, we krijgen nu een Agila mee, een schattig klein autootje. 

We halen net de veerboot van 9 uur. Eerst naar huis in Maassluis, we pikken thuis wat spullen op, en Irene draait een paar wasjes. Het bezoek aan de dermatoloog is geruststellend, de rode vlek bestaat uit geïrriteerde bloedvaatjes, niks aan de hand. Dus gerustgesteld op de terugweg. 

We halen de veerboot van 18:30 net niet, en moeten een uurtje wachten op de volgende afvaart. Spullen in de jachthaven afleveren, auto aftanken met Texelse benzine van 2,43 € per liter, en terugbrengen bij de verhuurder (met ruim 300 km op de teller), terugfietsen naar Oudeschild. Om 21:00 eindelijk in de kuip aan de koffie ! 

zaterdag 25 juni

Zaterdagochtend moeten we terug naar het auto-verhuurbedrijf in Den Burg om de autokosten van de gisteravond pas laat ingeleverde auto te verrekenen met de borg. We boeken meteen de volgende voorgenomen dagen waarop we de vaste wal bezoeken, er blijkt veel animo voor huurauto's. 

We zijn nu in de buurt van de AH, en doen meteen de weekendboodschappen. Zwaar beladen keren we via de rokerij van Van der Star terug naar de jachthaven, met garnalenkroketten en gerookte poon.  's Avonds eten we ook gemakkelijk, grote lekkerbekken. Vers van de gedecimeerde Texelse vissersvloot, er varen nog maar enkele schepen. De hoge brandstofprijzen doen de schippers de das om, en uiteindelijk ook de consument. De vis wordt duur betaald, dat zei Kniertje al.

Na het eten heeft Irene nog voldoende energie om de noordelijke zeedijk, met uitzicht op de haven, helemaal uit te wandelen, bij elkaar zo'n 4 kilometer.  De regen die heel Nederland vandaag al heeft geteisterd, komt daarna ook boven Texel aan. We verhuizen naar de hut, waar we het gezellig maken. De kletterende regen laat ons lekker slapen.

Pleisterplaats Texel

 woensdag & donderdag

Vorig jaar hebben we door mijn toen aanstaande open-hartoperatie minder gevaren, en geen verre reizen buiten onze ligplaats aan de Grevelingen gemaakt. Dus niet naar onze geliefde Wadden bijvoorbeeld. Sinds de aanschaf van onze boot in 2002 hebben we bijna alle andere jaren de verre tocht vanuit Zeeland (we moeten altijd door de Zeeuwse sluis van Bruinisse) naar het voor ons verre Noorden ondernomen.  Buitenom over de Noordzee via Scheveningen, IJmuiden, Den Helder, of (gedeeltelijk) binnendoor, Staandemast, Markermeer - IJsselmeer,  Randmeren, NoordHollands kanaal, we hebben het allemaal gedaan. De nieuwe jachthaven van Vlieland gebouwd zien worden. Ameland helaas om allerlei redenen niet kunnen doen, wel de Duitse Wadden.

Texel is altijd een vaste pleisterplaats geweest. Het was in onze vaar-begintijd de modernste jachthaven van de Wadden, met voor iedere boot een eigen box, terwijl in andere havens dik gestapeld werd. Met uitstekende voorzieningen rond en in het omgebouwde complex van de overbodig geworden elektriciteitscentrale (de nieuwe Vlielandse jachthaven is destijds naar Texels voorbeeld vorm gegeven).  Een grote keuze uit fiets- en strand bestemmingen  En ook belangrijk : voor familie en vrienden is een tochtje via de korte veerverbinding vanaf Den Helder een fluitje van een cent, en met een Texelse huurauto zijn wij flexibel mobiel. Je ziet door deze voordelen in de jachthaven dan ook regelmatig mensen uit voorgaande jaren terug.

Op woensdag verkennen we Oudeschild. In de haven ligt een reusachtig hotelschip waar Oekraïners tijdelijk gehuisvest zijn. We bezoeken de grote CIV shop van de Texelse vissers. Ze zijn goed gesorteerd in watersport spullen en kleding, Irene scoort er een maritiem shirt.  En we eten bij van der Sar een paar heerlijke nieuwe haringen, de Texelaars weten als de beste hoe ze een haring moeten snijden en presenteren. Die blijven voorlopig op ons menu staan. We scoren in de Oude Vismarkt een paar platvisjes voor het avondmaal. En fietsen naar de Appie in den Burg voor de noodzakelijke aanvulling van de bootvoorraad.

Een update van de jachthaven : het gedeelte voor de kleine boten, is nu aangewezen voor max 9 meter boten. In het verleden waren de kleine instabiele vingerpieren een bron van ergernis. Maar de haven heeft z'n leven gebeterd en ook in dit deel prachtige lange vingerpieren geïnstalleerd ! Eindelijk kunnen we zonder gevaar voor natte voeten of nog erger, van boord stappen. En de boot fatsoenlijk aan degelijke groot formaat kikkers vastleggen. We worden hier blij van, en genieten nu extra van het uitzicht vanaf deze stabiele plek. Laat de stormen maar komen !

Een jarenlange dissonant is er nog steeds, een voor dit havengedeelte veel te grote motorboot, die dwars in twee boxen ligt. Sinds hij een keer is aangevaren, en schade opliep door een niet zo handige schipper in de veel te krappe vrijgelaten ruimte, hangt de boot vol stootkussens ..... Onbegrijpelijk dat dit getolereerd wordt.

In de hitte van vandaag maken we een fietsrondje. Aan de haven treffen we oud schipper Henk aan boord van de loodsbotter Texelstroom, waarmee ik in 2014 een tocht heen en weer naar Maassluis gemaakt heb. We praten bij, er blijkt veel gebeurd in de tussenliggende jaren.

's Middags maken we een fietstocht langs het Wad richting Oosterend. Met een heerlijk fris zeewindje is de hitte goed uit te houden. Bij terugkomst genieten we aan de haven van een reuze softijs en een frisse duik !

Naar Texel

dinsdag 20 juni - blog nr 477

Zoals verwacht heeft het weer een enorme omslag gemaakt. De harde wind heeft plaatsgemaakt voor geen wind, en er zijn minder golven. Voor zeilers is het ontbreken van wind ook weer niet ideaal, als je wilt zeilen moet er toch minimaal een beetje wind staan. Nu staat er aan ze door het temperatuurverschil tussen land en water meestal wel een zeewindje, we gaan het meemaken op onze vandaag voorgenomen tocht naar Texel. 

Die is zorgvuldig gepland, afhankelijk van de noodzakelijke minimale waterstand om een ondiep gedeelte te kunnen passeren, maar ook zo verdeeld dat we zoveel mogelijk voordeel hebben van de stroom, die nu eenmaal bij het getij hoort. Het plan is dat we vertrekken met opkomend water, dat de Waddenzee vanaf de Noordzee binnenstroomt, en na het passeren van de ondiepte Scheurrak / Omdraai, met het afgaande tij via de Texelstroom naar Oudeschild op Texel spoelen. Met de hulp van allerlei digitale hulpmiddelen is het berekenen tegenwoordig een fluitje van een cent. Al blijft de natuur wispelturig, na een storm kan de diepte lokaal wel zo'n 20 cm afwijken.

Het lijkt een ideale reisdag te worden, helaas zonder wind. Dan maar het ijzeren zeil....We pakken alles in en zetten dat reisvast. Om 11:45 gaan de trossen los, iets eerder dan berekend. De Noordzee laat tussen Vlieland en Terschelling nog wat flinke golven binnenrollen, maar de Waddenzee is als een spiegel. Het ondiepe gedeelte (zie de route hiernaast) vergt nauwkeurig tussen de vele boeien doorvaren, die in rood/groene paartjes ongeveer 700 meter na elkaar liggen. Mis je een ton, zit je vast. 

Daarna wordt het flink nevelig. Het duurt lang voordat we een eerste glimp van Texel kunnen waarnemen. De route vergt geduld, maar is verder niet moeilijk. Na 5 uur tuffen lopen we de haven van Oudeschild binnen, er is nog een prachtig plaatsje vrij van waaruit we aankomst en vertrek in de gaten kunnen houden !

De vandaag gevaren route :  (30 zeemijl, 55 km)

De weergoden

zondag 19 juni 2022

Aan het einde van de nacht worden we ruw gewekt door harde wind, regen die tegen de boot klettert, en flitsen weerlicht. Op de buienradar zien we een heftige regenzone die over ons dendert. Zo'n zone wordt meestal vergezeld door veel wind. Op de weerkaart is het onheil goed te volgen, en zijn de boosdoeners te herkennen : het is de clash tussen twee gebieden met hoge druk boven het vasteland en de oceaan, die een aantal lagedruk kernen trachten te vermorzelen.

Onze slechtweerzone is te herleiden tot een aantal fronten die over ons heen trekken. Wat er bijvoorbeeld in zo'n warmtefront gebeurt, is op het onderste plaatje te zien : de zwaardere koude lucht kruipt onder de lichtere, vochtige warme lucht. Door afkoeling condenseert het vocht, dat regen vormt. Overdag te herkennen aan een donkere lucht met aan de onderzijde een scherpe horizontale begrenzing. Dat voorspelt meestal niet veel goeds. Maar zoals het spreekwoord zegt : na regen komt zonneschijn ! Met deze dooddoener zullen we het moeten doen.....

We staan bijtijds op, we willen de kerkdienst in het eeuwenoude kerkje (anno 1605, uitgebreid in 1647) bijwonen. We stappen om 9:40 op de fiets, het weer is een stuk beter nu, de buien zijn verdwenen. De klok in het oude stadhuis luidt als kerkklok goed hoorbaar in het hele dorp om godvruchtigen ter kerke te roepen. Veel helpen doet dat niet, in de kerk is slechts een dertigtal belangstellenden aanwezig, waarvan de meesten vakantiegasten zijn. 

\

Grijze koppies voeren de boventoon. Het enigszins krakkemikkige orgel wordt met verve bespeeld door een gastorganist uit Kimswerd aan de vaste wal. Dit alles onder toezicht van de prachtige kroonluchters die ooit door de admiraals Michiel de Ruyter en Maarten Tromp aan de kerk zijn geschonken. Met hun oorlogsvloot lagen ze regelmatig onder Vlieland voor anker, en bezochten dan 's zondags deze kerk.

Terug op de boot blijkt in de kuip de zomer teruggekeerd. Op deze Vaderdag genieten we bij de koffie van een appelpunt uit de oven !

's Middags zoeken we het strand op, om de hoek van de haven, dat ligt bij westelijke winden heel beschut. Er komen verschillende zeilboten binnen, die allemaal tegen de ebstroom in, aan de verkeerde kant van het vaarwater varen. De aanstormende veerboot vraagt attentie door middel van geluidssignalen, en moet zelfs afremmen voor een eigenwijze Duitser.

We krijgen op het strand een video-oproep van de gezamenlijke dochters, met de mededeling dat er ter gelegenheid van Vaderdag vanavond een mooi diner klaarstaat in restaurant Zuiver. Verrassing ! 😍 dat wordt genieten. We zullen verslag doen.

We zijn weer thuis op de boot na een prachtig 5-gangen verrassingsdiner bij Zuiver . Aparte ervaring, fantastische ambiance en eten. Apart dat we zonder betalen het pand mochten verlaten. Meiden, onwijs bedankt ! !

Voor morgen wordt nog veel wind en hoge deining verwacht. We blijven dus maandag nog een dag liggen, en plannen om dinsdag a.s. naar Texel te varen. Dat wordt de route rond de Richel,  over de ondieptes van Scheurrak / Omdraai, en als laatste een stukje Texelstroom. De geplande vertrektijd in verband met stroming en het passeren van ondieptes is 12:30 (HW  Vlieland 15:05, geschatte reisduur 5 uur 17 minuten, aankomst Oudeschild 17:47)

Meer geschiedenis...

zaterdag 18 juni 2022

Op vrijdag zucht heel Nederland onder de hitte, behalve de Waddeneilanden. We vormen hier de grens tussen een groot lagedrukgebied boven Engeland en het hogedrukgebied boven centraal Europa. In plaats van de aanvoer van warmte uit Spanje hebben we hier te maken met harde frisse zeewind, met afwisselend zon en bewolking. We maken 's middags een wandeling vanaf de overvolle jachthaven naar en door het gezellige dorp, dat tegenwoordig leeft van het toerisme. Gelukkig is in de centrale Dorpsstraat veel authentieke bebouwing uit vroeger tijden gespaard gebleven. Vlieland is het kleinste van de bewoonde Nederlandse Waddeneilanden.

Op de website Vlieland.org lezen we dat Vlieland een lange historie heeft. Zoals zo vaak in het verre verleden, spelen monniken een belangrijke rol in de ontwikkeling van ons land. Het klooster Ludingakerke wordt omstreeks 1157 gesticht door Eilwardus Ludinga in het dorp Almenum. De monniken graven grachten om de handelsvaart beter mogelijk te maken. De buurt ten westen van Almenum, Harlingen, wordt daardoor zó belangrijk dat deze in 1234 stadsrechten krijgt. In 1230 schenkt Willem de Tweede 'Insula Fle' aan het klooster Ludingakerke, dat dan al bootverbindingen onderhoudt met het oosten van het eiland via de Flevostroom (het Flie, waar de naam van het latere Vlieland aan ontleend is).

De monniken hebben van waterbouw weinig verstand, de 'Monnikensloot' die ze graven vanuit de Flevostroom blijkt geen goed idee. Een zeer heftige storm in 1296 deelt het eiland in tweeën, door overstroming via de Monnikensloot. Diezelfde storm zorgt ervoor, dat Harlingen aan zee komt te liggen. De twee eilanden die zo zijn ontstaan, worden in 1314 officieel als afzonderlijk beschouwd, Vlieland en Eierland. Tegenwoordig is Eierland een vast deel van het eiland Texel. Het water dat nu Vlieland en Texel scheidt, heet nog steeds het Eierlandsche Gat.  Voor geïnteresseerden : gedigitaliseerd boek historisch Vlieland 

In het 'Badhuis' aten we deze week cranberry taart. Wat voor vrucht is de cranberry eigenlijk ? De cranberry of lepeltjesheide (Vaccinium macrocarpon Ait.), is ook bekend onder de naam grote veenbes. Het is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae). Het is een kruipende of overhangende plant met dunne stengels. Er wordt een geneeskrachtige werking aan toegeschreven, ze bevatten veel  vitamine C. Veel Nederlanders grijpen bij blaasontsteking eerst naar een fles cranberry sap voordat ze aan de antibiotica gaan. 

De cranberry is hier geen inheemse plant, maar komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Hoe zijn de cranberries dan op de Waddeneilanden terecht gekomen ? Je vindt ze op Vlieland, Terschelling en Ameland. Dat is een bizar verhaal. In 1839 vergaat een Amerikaans schip op de kust van Terschelling, geladen met vaten cranberries. De geneeskrachtige en conserverende werking is dan al in de zeilvaart bekend, met name om scheurbuik te voorkomen. Een groot aantal vaten spoelt aan op Terschelling en naburige eilanden. Jutters vinden de vaten, maar laten ze achter in de duinen omdat de zure inhoud waardeloos leek. Als de vaten vergaan, schieten de cranberries wortel in de vochtige veengrond achter de duinen, zo luidt de verklaring.

Op de website fabulaflora lezen we wonderlijke geschiedenis van de oorsprong : 'Algonquin Indianen gebruiken cranberry om het gif uit pijlwonden te halen, bij blaasontsteking en als rode grondstof voor het verven van kleding en tapijten. Toen Nederlandse kolonisten in de 18e eeuw in aanraking kwamen met het traditionele gebruik van dit besje raakten zij geïnteresseerd in de effectiviteit en gingen er verder onderzoek naar doen. De geneeskrachtige werking bij scheurbuik werd ontdekt en al gauw werd het een zeer gewild kruid in de Amerikaanse scheepvaart. Duitse kolonisten gaven het de naam ‘Kraan-beere‘ (kraan-bes), omdat de bloem van lepeltjesheide op de snavel van een kraanvogel lijkt. Later is dit in het Engels verbasterd naar ‘cranberry’.

Zo zie je maar, de geschiedenis wordt soms, of misschien wel meestal, bepaald door toeval.

Vandaag (zaterdag) wordt extreme hitte verwacht, het wordt voor ons een strandmiddag. Onze buren aan de steiger, en onverwacht veel andere zeilboten vertrekken in alle vroegte vanmorgen met de vloedstroom richting Friese kust, waarschijnlijk gealarmeerd door de heftige windverwachting voor de komende dagen. Wij plannen een overtocht in de komende week naar Texel, maar brengen de zondagse Vaderdag nog door op Vlieland. De kinderen hebben iets georganiseerd, we wachten in spanning af !

Als we boodschappen gaan doen, steken we nog even aan bij de nieuwe viskraam op de hoek van de Badweg. Daar hebben we eergisteren de eerste Hollandse (?) Nieuwe gegeten, die fantastisch smaakte. Er moeten er weer een paar aan geloven, ondanks de Vlielander prijs. Ze mogen dan tegenwoordig uit Noorwegen komen, de smaak is er niet minder om.

Vroeger had mijn Oom Gerrit, een neef van moeders kant, in de Dorpsstraat  de enige slagerij op Vlieland. Na zijn dood heeft het pand meerdere bestemmingen gehad, van viswinkel tot (vis)restaurant. Tot onze verbazing is er nu weer een traditionele slagerij met Vlielander specialiteiten gevestigd. Het blijkt uitgebaat door de nazaat van een vroegere concurrent van Oom Gerrit.

Ons strandbezoek vanmiddag wordt geen succes. In eerste instantie valt er nog te genieten van een waterig zonnetje, maar na een uurtje trekt de wind aan, en begint de lucht te betrekken. Terug op de boot vallen de eerste druppels, en volgens de buienradar zullen dit niet de laatste zijn.

Terug in de tijd ...

donderdag 16 juni 2022

Vanmorgen worden we wakker met stralende zon en weinig wind. Het weer wordt iedere dag een beetje beter ! We maken geen haast met naar de douche gaan, Irene neemt bij de havenwinkel lekkere croissants en broodjes mee, die we in de kuip, genietend van ons uitzicht, met een kop thee en een zachtgekookt eitje verorberen. Het ultieme vakantiegevoel zullen we maar zeggen.

Op onze eerdere fietstocht door de duinen hadden we het Bunkermuseum gespot. Een paar jaar geleden begon een aantal Vlielanders een Duits bunkercomplex uit de tweede Wereldoorlog, dat helemaal onder het zand was bedolven, uit te graven. Eerlijk gezegd dacht ik toen moet dat nou, laat dat lekker begraven liggen. Maar sinds een jaar of twee is de historische toestand hersteld, en als museum toegankelijk. We besluiten er heen te fietsen en de zaak te gaan bekijken.

We worden ontvangen door een aantal enthousiaste vrijwilligers, en blijken met onze museum jaarkaarten korting te krijgen op de entreeprijs. Het museum blijkt de moeite waard, de oude toestand uit de vorige eeuw is in oude glorie hersteld, en er zijn veel authentieke stukken uit die tijd uitgestald. Aan informatie uit die tijd ontbreekt het ook niet. Deze stelling, een van meerdere die op Vlieland hebben bestaan, maakte deel uit van de Atlantikwall , die de Duitsers van Frankrijk tot Noorwegen bouwden om een invasie tegen te gaan. 

De invasie kwam niet hier, dus van een  echte functie kun je achteraf niet spreken. Je krijgt een goede indruk over hoe er toen geleefd en gewerkt is, het moet vooral eenzaam en eentonig geweest zijn. Al met al lopen we hier een paar uur rond. Het is absoluut de moeite waard, een aanrader.

Foto's van ons bezoek : zie hier

website museum : zie hier

In mijn jonge jaren kwam ik vaak op Vlieland, waar nog lang het wrak van een neergestorte Engelse bommenwerper in de duinen heeft gelegen. Op een van de displays zag ik een foto van dat vliegtuig, waardoor ik er aan werd herinnerd. Hier het verhaal + foto's van dat vliegtuig

Na de intensieve wandel en klauterpartij in het museum fietsen we terug naar de bewoonde wereld, en strijken neer in  het 'Badhuis', de strandtent op het strand bij Hotel Seeduyn. In de TV-serie Dokter Deen kwam deze locatie vaak in beeld. Het Badhuis werd direct na de opening gekozen tot beste strandtent van Nederland. We bestellen cappuccino met cranberrietaart, die in deze schitterende ambiance met eersteklas uitzicht, extra lekker smaakt. De dag kan wat ons betreft niet meer stuk. In de kuip van de 'Chip' genieten we verder.

Eiland aan de Waddenzee

woensdag 15 juni 2022

Het bijzondere van de Waddeneilanden is de ligging voor de kust tussen Noordzee en Waddenzee. Het hele Waddengebied is met ongeveer 10000 km2 het grootste aaneengesloten natuurgebied van West-Europa, en is opgenomen in de UNESCO Werelderfgoedlijst. 

Van Den Helder tot Esbjerg liggen in dit gebied zo'n 50 eilanden. Van het totale oppervlak is ongeveer 7500 km² getijdengebied (slikken en zandbanken), 1100 km² eilanden en 350 km² kwelders en zomerpolders. De rest bestaat uit vaargeulen.

Het Nederlandse grondgebied van de Waddenzee is in 1981 toegevoegd aan de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen. In 1986 werd de Waddenzee ook gemeentelijk ingedeeld. Het gebeurde wel eens dat een kind werd geboren op de boot, op weg van een eiland naar een ziekenhuis: voorheen moest zo'n kind, dat wel in Nederland maar niet in een gemeente geboren was, bij de burgerlijke stand in 's-Gravenhage aangegeven worden.
(ontleend aan Wikipedia)

In het Nederlandse gedeelte liggen 5 bewoonde eilanden, van west naar oost met de beginletters TVTAS (Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog). Het unieke van het waddengebied wordt vooral bepaald door het getij, 2x per dag hoog water, 2x per dag laagwater. Ik heb hier al eens een blog aan gewijd : zie Ritme van een getijdenhaven . Rijkswaterstaat berekent op basis van 94 (!) invloedsfactoren voor veel plaatsen in NL het dagelijkse astronomisch getij, zie hier.

In de jachthaven van Vlieland is het getij goed merkbaar : op dit moment (springtij) gaan de steigers en de boten in het ritme van het getij over een hoogteverschil van ruim 2 meter, 2x per dag omhoog en 2x per dag naar beneden, zie de foto's van de toegangsbruggen.

Vlieland heeft geen eigen ziekenhuis, slechts een huisarts. De TV heeft daar ooit een geromantiseerde serie, Dokter Deen aan gewijd. Voor ernstige gevallen gaan patiënten of slachtoffers met de veerboot naar de vaste wal, of zelfs per traumaheli. Vroeger leverde de luchtmacht de heli's, maar die service is wegbezuinigd en vervangen door de ANWB traumaheli. De landingsplaats ligt direkt naast de jachthaven, vanmorgen landde en vertrok zo'n heli met veel kabaal.

Vanmiddag hebben we onze vouwfietsen uitgepakt, en hebben we een fietstochtje door de bossen, duinen en het enige dorp op het eiland gemaakt. De fietspaden door de duinen zijn traditioneel uitgevoerd als schelpenpad. Historisch slechts een metertje breed, veel geld was er niet in de tijd dat ze werden aangelegd. Altijd uitkijken als je elkaar op de fiets tegenkwam op die smalle paadjes Waar het geld nu vandaan komt weten we niet, misschien uit de hoge toeristen belasting ? Maar feit is dat de fietspaden verdubbeld zijn in breedte en voorzien van een prachtige nieuwe schelpenlaag.

Als we terugkomen van onze fietstocht, hebben we een mooi overzicht over de jachthaven. Aangetrokken door het voorspelde mooie weer voor vandaag en de komende dagen, is een ware invasie op gang gekomen. De haven ligt tjokvol !

Makkum - Vlieland

dinsdag 14 juni 2022

De onstuimige maandag qua wind, was een goede reden om gisteren een rustdagje in te plannen. Temeer omdat de weersverwachting voor de rest van deze week er prachtig uitziet. Ook qua getij en stroming komt een dagje uitstel beter uit (het hoogwater valt iedere dag ruwweg een uurtje later). Het geeft ons de tijd de boot na een hectische week weer op orde te brengen. In de Marina Makkum zijn leenfietsen  beschikbaar met fietstassen, we maken daar dankbaar gebruik van om bij de plaatselijke Jumbo de scheepsvoorraad aan te vullen. En met een waterkraan voor de deur kunnen we onze 120 liter watervoorraad eenvoudig verversen.

Op dinsdag vertrekken we voor negenen, en bunkeren bij het tankstation van de Marina GTL-diesel in onze vrijwel leeggevaren brandstoftank. De sluis van Kornwerderzand ligt op niet te grote afstand, tegelijk met ons vertrekken er flink wat schepen in die richting. Waarschijnlijk aangelokt door de prima weersvooruitzichten.

Eenmaal onderweg horen we via de marifoon dat er problemen zijn met de op afstand bediende bruggen achter de sluis, de camera's zijn uitgevallen. Er moet een mannetje naar toe om de veiligheid te kunnen garanderen. Hebben we al eerder in Haarlem meegemaakt tijdens deze vakantie. 

Bij aankomst voor de sluis adviseert de sluiswachter, in verband met de wachttijd, iedereen aan te leggen bij de wachtplaats aan het remmingswerk. Als we een aangelegd schip van onze lengte uitzoeken om aan vast te maken, begint de schipper van een grote zeilboot als een proleet te gillen dat we hem niet voorbij mogen varen, omdat hij eerder de sluis in mag. Irene legt geduldig uit dat onze handelwijze de standaard is, en we hem straks netjes voor laten gaan. Uiteindelijk wordt in twee sluiskolken geschut, en is iedereen vrijwel gelijktijdig op de Waddenzee. 

We hebben een uur verspeeld met het gedoe rond de bruggen, reden dat we richting Harlingen via de vaargeul de Boontjes, nu de al lopende ebstroom flink tegen hebben. De wind komt in plaats van uit het Oosten (zoals eerder voorspeld), uit het Westen. Op de motor, met de genua uitgerold, maken we in eerste instantie toch flinke voortgang, maar als de route in westelijke richting afbuigt, wordt het worstelen met de wind, en halen we uiteindelijk de genua binnen. Niet alleen de windrichting, maar ook de windkracht is niet goed voorspeld. Het waait stevig, en wind tegen stroom geeft vervelende golven. Pas als we ter hoogte van de zandplaat Richel komen, worden wind en golven rustiger, maar daarna komen we de vanaf de Noordzee binnenrollende golven tegen. 

Tegen een uur of drie lopen we, dwars door  de nog gierende ebstroom, de jachthaven van Vlieland binnen ! Het is onverwacht druk daar, maar voor onze lengte is er nog plaats aan de H-steiger. Na het maken van een wandelingetje op het strand en langs de haven, vinden we dat we wel een ijsje verdiend hebben. In het havenkantoor boeken en betalen we onze plek tot a.s. maandag. Dan zien we verder, waarschijnlijk wordt Texel onze volgende halte.

de gevaren route :

Akkrum - Makkum

zondag 12-6-2022

Martijn en Lies, en uiteraard kroost Jens en Ruben zijn na de familiedag (die tot in de kleine uurtjes duurde) bij J&M blijven slapen. Martijn heeft een oplegger vol materiaal voor de activiteiten te water tijdens de familedag, achter de auto hangen, inclusief een zwaar gemotoriseerde RIB. Dit als aanvulling op het arsenaal dat normaal al bij John voor de deur ligt. De schrik van de Waterpolitie zullen we maar zeggen. En alles moet vandaag weer uit het water, opgeruimd en ingepakt worden. Tevreden over een door iedereen geweldig ervaren familedag. Met de afspraak voor een familiedag volgend jaar begin juni op Ameland ! Dank vooral John en Martijn voor jullie grote inzet ! 

Maar eerst is er in een heerlijk ochtendzonnetje een gezamenlijk ontbijt in de tuin. Niet iedereen is vanmorgen even fris en fruitig uit bed gestapt - the day after the night before, zullen we maar zeggen. Na nog even gezellig nakletsen en een bak koffie stappen we weer aan boord en vertrekken we naar onze volgende bestemming Makkum, aan de Friese IJsselmeer kust, vlak onder de Afsluitdijk. Het kost nog even moeite om de juiste weg uit het labyrint aan water in het dorp te vinden, maar dan zijn we eindelijk op weg. We varen een stukje over het Sneekermeer richting Sneek, het waait nu een stuk harder dan op de familiedag. Wat hebben we een geluk gehad met de weersomstandigheden, het ziet er nu heel anders uit.

We varen verder door het prachtige Friese landschap  met z'n knusse kanalen en dorpen. En verwonderen ons over de steeds meer en steeds grotere
huurmotorboten, die het landschap ontsieren, de  vaarwegen verstoppen,  en onevenrdeig veel ligplaats in beslag nemen. De maat lijkt zoek, het is een aantasting van het dorpse gevoel dat hier vroeger heerste. En dan hebben we het nog niet over de vaardigheid, de regelkennis en het vaargedrag, of beter het gebrek hieraan bij de gelegenheidsbemanningen. In Nederland mag iedereen zonder enig benul van wat varen is,  zo maar aan boord stappen van een schip tot 15 meter lengte en er mee wegvaren.

De inwoners worden opgescheept met steeds langere openingstijden van bruggen. De natuur wordt stukgevaren door te snel varende slagschepen die grote hekgolven trekken en de vissers in hun kleine visbootjes zeeziek maken. Als deze trend doorzet, vernietigt het watertoerisme zichzelf. Gelukkig is het nu nog geen hoogseizoen en is het buiten de watersport hotspots nog lekker rustig op het water.  De brugwachters hebben er nog zin in, en draaien hun brug al als ze je zien aankomen. Op de enkeling na die met een koptelefoon op zit weg te dromen, of gewekt moet worden uit zijn of haar schoonheidsslaapje. Want ja, vrouwelijke brugwachters zijn er ook. Ik weet niet hoe je die noemt, brugwachtster, brugwachterin of brugwachteres ?

Met Makkum in zicht worden we geconfronteerd met een vreemde regel, sluiting van bruggen en de sluis van 16:15 tot 17:15. We wachten een uurtje en varen dan het schilderachtige Makkum binnen, het lijkt wel of de tijd hier heeft stilgestaan. We schutten naar het IJsselmeer door het schattige historische sluisje, waar je altijd bekijks bent voor drommen toeristen. De laatste mijlen varen we naar de Marina, waar Irene onderweg al telefonisch een ligplaats heeft gereserveerd, Bravo 28 deze keer.  We blijven twee nachten, in verband met de weersvooruitzichten voor onze voorgenomen overtocht naar Vlieland. 

de vandaag gevaren route :

Heeg - Akkrum en familiedag

 vrijdag 10-6-2022 & zaterdag 11-6-2022 (Familiedag van Noortjes)

Vandaag het laatste loodje van onze reis deze week naar Akkrum, maar dit loodje weegt niet zwaar ! Als we vertrekken uit Heeg, blijkt ons voordeel van de ligging langs de kant nu een nadeel : bij deze harde wind uit zuidwest liggen we aan lagerwal. Maar we gaan op weg ! De navigatie en de AIS zijn per abuis uit gebleven, dus deze keer geen route in de blog. Die route was sowieso niet erg interessant, het grootste deel van de reis ging over het Prinses Margriet kanaal.

De overbuurman (buurman Piet) van John en Mariska heeft een grote, niet gebruikte plaats in de daar aanwezige privé jachthaven. Die mogen we gebruiken om onze 'Chip' te stallen rond de familiedag. We varen de ons bekende route naar het huis van J&M, maar de tuin van buurman Piet is onbereikbaar door een vaste brug, die ons de weg verspert. We moeten een eind omvaren via de watertoren, maar dan zijn we ter plekke, een hele mooie plek! We worden met open armen ontvangen ! 's Avonds eten we mee met de familie en helpen bij de voorbereiding van de familiedag, met 28 deelnemers. Er ontstaat een berg kratten met eten en drinken voor de activiteiten overdag. en de BBQ en nazit 's avonds.Voor Bart wordt dit voor z'n logeerpartij de laatste dag en nacht aan boord. 

Zaterdag : de van Noort familiedag 2022 !

De grote dag waar we met z'n allen lang naar hebben uitgekeken ! Iedereen is druk met de voorbereidingen voor het dag- en avondprogramma, het ophalen van de twee sloepen van het verhuurbedrijf, de catering, de varende verrassingen waarvoor Martijn zelfs een aanhanger vol varend tuig heeft meegenonen. We zijn vandaag met z'n 28-en, waarvan 9 de jongste generatie vertegenwoordigen. Een leuk gezelschap bij elkaar !

Na de champagne, koffie met Fryske sukerbolle en een toespraak van organisator John, vertrekken we verdeeld over twee sloepen met de bezadigden en twee RIBs voor de meer avontuurlijk ingestelden richting Sneekermeer. De sloepen varen een toeristische route via het Kameleoneiland bij Terherne, de Lijkvaart en eeuweoude sluisjes en belanden uiteindelijk ook op het Sneekermeer. We moeten een aantal zeilwedstrijden ontwijken, maar vinden uiteindelijk het jongere gezelschap aan een van de eilandjes in het snelvaargebied aan de westzijde van het Sneekermeer. De jeugd laat zich dan al vermaken met tochten op een banaan en band, die met supersonische snelheid door een paar maniakken op RIBs worden voortbewogen. De voorraad eten en drinken aan boord wordt flink aangesproken, terwijl de dames dingen doen in het riet die het daglicht niet kunnen verdragen. De jeugd blijft onvermoeibaar bezig, tot de tijd dringt om de sloepen in te leveren. We varen terug naar Akkrum via de Kromme Knillis, en leveren de sloepen zonder problemen een kwartiertje te laat weer in bij het verhuurbedrijf. De dag sluiten we af met een fanastisch georganieerde en aangeklede BBQ, het blijft nog heel lang heel gezellig ! We kijken terug op een schitterende dag, leuke gesprekken na een lange Covid periode waar dit allemaal niet kon. Dank aan de organisatoren !

.