Weer - geen weer en een gevecht met de Zeeuwse klei

 Dinsdag 27 juli 2021

In vroeger tijden hadden de mensen nauwelijks methoden om het weer te begrijpen, laat staan te voorspellen. Een stekende likdoorn kondigde slecht weer aan. Sinds de uitvinding van de kwikbarometer in 1644 door Torricelli, en de latere handzamere types, ging men verband leggen tussen luchtdruk en weertype, zoals blijkt uit de opdruk van de ronde Franse barometer hiernaast. Hoe lager de druk, hoe slechter het weer, met regen, en hoe harder de wind. Hoge druk wordt geassocieerd met mooi weer en droogte. 

Halverwege de negentiende eeuw maakte de Nederlander Buys Ballot voor het eerst weerkaarten met naast de lokale, ook waarnemingen van verderaf, en tekende isobaren in de kaart. Hij vond de verklaring van de afwijking van de windrichting bij de stroming van hoge naar lagedruk, en verklaringen voor meerdere bijzondere weersverschijnselen. Hij werd in 1854 de eerste directeur van het nieuw opgerichte KNMI. 

Als we naar de huidige weerkaart kijken, zien we iets bijzonders. Boven de Noordzeelanden hangen al dagen lang meerdere lagedruk gebieden. Bijzonder is dat er weinig wind is, maar veel instabiliteit in de atmosfeer, waardoor plotseling buien kunnen ontstaan, sommige met onweer, bliksem en zelfs hagelstenen. 

Tegenwoordig staan er op de wereld twee zeer krachtige weercomputers continu te rekenen aan het weer, op basis van ontzettend veel waarnemingen wereldwijd. De uitkomsten daarvan vormen de basis voor alle weerberichten over de hele wereld. Desondanks lukt het maar niet om met enige nauwkeurigheid het weer over een langere periode nauwkeurig te voorspellen. Zeker is dat de weermodellen moeite hebben met complexe situaties zoals nu boven de Noordzee. We wachten dus maar lijdzaam af hoe het weer zich de komende dagen ontwikkelt.

Wij blijven door de onzekere weersituatie voorlopig in de jachthaven liggen. We luisteren niet naar het weerbericht, maar kijken naar buiten hoe het weer in onze directe omgeving eruit ziet. Vanmorgen leek dat prima, zelfs blauw in de lucht. We pakken de fiets en gaan de omgeving van Herkingen verkennen. We zoeken de houten huizen die na de watersnoodramp van 1953 door Europese landen zijn geschonken, die staan er niet meer. In westelijke richting komen we bij de kerk van de gereformeerde gemeente een herdenkingsbord tegen van een in de oorlog neergestorte Engelse bommenwerper.

Het bord meldt : 'Op 22 april 1944 om 23.00 vertrok vanaf vliegbasis Leeming, de (nog geen maand oude) Halifax LK802 met als missie een bombardement op de stad Düsseldorf in Duitsland. Boven Nederland werd de Halifax mk3 geraakt door afweergeschut en een Duitse jager, waarna het toestel neerstortte in de buurt van Herkingen. Bij de crash kwamen drie bemanningsleden om het leven, en wegens inundatie van de polder waar het vliegtuig was neergestort zijn twee daarvan pas op 15 Juni 1945 geborgen.'

Pilot Fennessey werd op Bergen op Zoom begraven en Flight engineer Austin in Herkingen in een graf aangeboden door de lokale bevolking. Navigator Achtymichuk is nooit gevonden, er wordt vermoed dat deze in de Grevelingen is verdronken.Voor hem en de andere overledenen zijn herinnerings- panelen in het dorp geplaatst door stichting Wo2Go. Van de vier bemanningsleden die in krijgsgevangen schap terecht kwamen heeft Air Gunner Crosswell het niet overleefd. Deze is neergeschoten tijdens een vluchtpoging uit Stalag Luft III op 13 april .De volgende dag 14- april 1945 is hij overleden.

Na dit momentje van overdenking rijden we het dorp uit in westelijke richting. Na een paar kilometer willen we richting zeedijk, maar bij de enige weg ernaar toe staat een rond wit bord met rode rand, een bordje 'doodlopende weg' en twee verbodsborden 'verboden toegang art 461 WvS'. We hebben onze leesbrillen niet op, en gaan vol goede moed fietsend richting zeedijk. De percelen naast de weg staan vol suikerbieten, die al gedeeltelijk gerooid zijn, waarbij veel klei op de weg terecht is gekomen. Samen met de regen is dat een slechte cocktail, aan het einde glibberen we alle kanten op. Ik kan nog stoppen, maar achter mij klinkt 'Oh nee !!'  Irene ligt languit in de blubber. 

We besluiten besmeurd en wel terug te keren, en komen dan een boze boer tegen. Hij meldt dat er bordjes verboden toegang staan. Irene verklaart schuldbewust dat ze al gestraft is, bij de boer kan er nog geen lachje af. Ik ben in de verleiding om te melden dat boeren zich met hun trekkers op het Malieveld en onze snelwegen ook niets aan verboden gelegen laten liggen. En te vragen of hij met die verbodsbordjes soms iets te verbergen heeft, en dat we komen controleren of hij de landbouwsubsidies die hij krijgt van ons zuurverdiende geld wel goed besteedt. En of z'n stikstofboekhouding wel klopt. Gezien het ontbreken van enig gevoel van humor bij de Zeeuw, doe ik er maar het zwijgen toe. Op de steiger ben ik na thuiskomst wel een uur bezig om kleding, schoenen en fietsen schoon te spuiten van de taaie, kleverige, vette Zeeuwse klei.

Fietstocht langs de Grevelingen naar Puurr

 zondag 25-7-2021

Op de weerkaart zien we rondom ons alleen maar depressies, maar vreemd genoeg schijnt de zon volop, staat er geen wind en is het drukkend warm. Liesbeth en Martijn en de jongens zijn vanmorgen in alle vroegte vertrokken uit de Roompot, richting IJmuiden. Prima weer, weinig zeegang maar ook weinig wind dus dat is motoren geblazen. Liesbeth deelt haar positie via Google, we kunnen de tocht over zee volgen zolang er telefoonontvangst is.

Na onze brunch met croissants en een zachtgekookt eitje stappen we op de fiets, en ronden in oostelijke richting, via Battenoord, een stuk van de Grevelingen. Onderweg zien we de trieste resten van het testcentrum project om apparatuur te testen, waarmee uit getijdestroming elektriciteit wordt opgewekt. Halverwege is het geld op, en nieuwe geldschieters zijn nog niet gevonden.

We drinken een Radler bij restaurant Puurr aan het Grevelingen strand, maar besluiten hals over kop weer de fiets te pakken, donkere wolken pakken zich samen en op de buienradar belooft dat niet veel goeds. We rijden in straf tempo terug naar Herkingen, maar we dreigen de wedstrijd met de onweersbui te verliezen. Het tempo gaat nog verder omhoog, met de wind in de rug maken we kans de thuishaven droog te bereiken. 

We zijn het hek al door, zetten onze fietsen naast het fietsenhok, maar dan verliezen we de wedstrijd tegen het natuurgeweld op de laatste vijftig meter. Tot op onze huid nat komen we op de boot aan.

Na een half uurtje schijnt de zon weer, en kan alles te drogen worden gehangen.

Hieronder de actuele stand van de uitvoering en en de plannen van en voor het testcentrum.

De eerste foto toont de desolate staat van de onafgebouwde installatie. Daarna een foto van het waterforum, en toont de drooggelegde spuisluis waarin het testcentrum gebouwd is. Verder uit het forum : 'De tijd voor een beslissing over het lot van het Tidal Technology Center (TTC) in de Grevelingendam is met drie maanden verlengd, meldt Omroep Zeeland. Rijkswaterstaat en de provincie Zeeland hopen dat in die tijd nog een ‘overtuigend plan’ wordt ingediend om door te gaan met het TTC. Anders volgt er sloop, laat Rijkswaterstaat weten.'

Intussen kan de Flakkeese Spuisluis al enkele jaren niet worden gebruikt waarvoor deze is gerenoveerd. ‘Omdat het testcentrum niet is afgebouwd, kan de spuisluis in de Grevelingendam nu niet worden gebruikt’, schrijft Van Nieuwenhuizen. ‘Voor de waterkwaliteit van het oostelijk deel van het Grevelingenmeer is het noodzakelijk dat er in het voorjaar en de zomer van 2021 weer kan worden gespuid.’

 
De hele onderneming kostte tot nu toe 12 miljoen euro, waarvan 8 miljoen in de vorm van subsidie. Als er geen marktpartij met een uitvoerbaar plan komt, zal Rijkswaterstaat de originele staat van de Flakkeese Spuisluis herstellen. Dat komt neer op de sloop van hetgeen er tot nu toe is gebouwd. Deze sloop zal waarschijnlijk 3 tot 4 miljoen euro kosten, heeft Rijkswaterstaat berekend. Er schijnt nu een oplossing te zijn.

De op een na onderste foto toont hoe het er afgebouwd zou hebben uitgezien (foto BT projects), daarna een foto van de huidige staat (foto: Van der Straaten Aannemingsmaatschappij BV.)

Prachtige fietsroutes rond Burghsluis

 woensdag 21 juli 2021 - vrijdag 23 juli

We willen vandaag per fiets richting strand achter de Oosterschelde kering, aan de Noordzee kant. We hebben van de havenmeester een fietskaart van de omgeving gekregen, later blijkt dat we via het programma Fietsknoop de routes hier ook kunnen uitzetten. De vouwfietsen worden uit de bakskist getoverd, en daar gaan we. Vanaf de jachthaven fiets je al gelijk langs de waterkant, met dit weer een genot, en bovendien met een prachtige vergezichten over de Oosterschelde.

Bij de dam moeten we even klimmen en een paar slingers fietsen voordat we weer langs de duinen rijden. Bij de eerste strandtent die we tegenkomen, 'Sand & Pepper' , besluiten we te gaan lunchen. Het blijkt een schot in de roos, mooie tent en je kunt er fantastisch eten. Aanrader !

Gevoed en uitgerust pakken we de fietsroute weer op. Een prachtig aangelegd betonpad slingert zich door de duinen, met af en toe een stukje verkoelend bos, continu klimmend en dalend. Er wordt heel veel gefietst, voornamelijk elektrisch. Irritant volk, die elektrorijders. Ze rijden over het algemeen veel te hard, vinden het niet nodig aan de kant te gaan voor tegenliggers, en nemen de bochten zo ruim dat medeweggebruikers moeten maken dat ze plaats maken. Niet gek dat in de statistieken het percentage brokkenmakers zo hoog ligt. Onlangs liep een kennis hersenschade en een gescheurde nier op bij een val met z'n elektrische fiets.

Ongemerkt raken we steeds verder van huis, maar op een gegeven moment buigen we af  richting Burgh-Haamstede. Dankzij Google maps vinden we daar een Albert Heijn, waar we een paar inkopen doen. De haringtent die er naast staat, kun je beter links laten liggen. De haringen smaken er voor geen meter, het is lang geleden dat die het schoonmaakmes hebben gevoeld.

Terug naar de jachthaven is dan nog maar een fluitje van cent. Na in totaal ruim 14 km stappen we moe maar voldaan weer aan boord, en genieten de rest van de dag en avond van de schitterende ambiance.

Donderdag 22 juli

We besluiten van vandaag een stranddag te maken.  We fietsen naar strandtent "Sand & Pepper' voor opnieuw een heerlijke lunch, en installeren ons daarna op het strand onder een parasol. Het ultieme vakantiegevoel !

Als we uitgeluierd zijn, fietsen we terug naar de jachthaven en verkleden we ons voor een bezoek aan het havenrestaurant 'Het Oliegeultje', genoemd naar een geul die hier voor de kust ligt. Aan reserveren doen ze niet, het zit altijd stampvol. 

We moeten  bij aankomst even wachten, dan komt er snel een tafel voor 2 vrij aan de rand van het terras met een magnifiek uitzicht op de Oosterschelde. We genieten van sliptongen en tarbot, perfect klaargemaakt. Niet voor niets dat ze met dit restaurant veel publiek trekken. 

Als we terugkomen bij de boot, blijken we een buurman te hebben gekregen, een zeiljacht van wel 10 meter. Ongebruikelijk, als je naast iemand gaat liggen, dan zoek je een schip van ongeveer gelijke lengte op. Dat meld ik ook, maar na enig overleg blijft hij liggen, een paar extra stootwillen voorkomen schade van de Chip tegen de steiger.

Vrijdag 23 juli 

We vertrekken even na 9 uur richting thuishaven, onze buurman vertrekt samen met ons. De weerberichten voorspellen een weersverslechtering met flinke buien in de komende dagen, dan liggen we liever in onze eigen haven, waar de auto beschikbaar is voor boodschappen en uitstapjes.

 Na een vlotte tocht moeten we even wachten voor de Grevelingensluis, die onverwacht helemaal vol komt te liggen. Dat leidt tot een volstrekt overbodige preek van een van de (hulp)stewards vanaf de kant : als iedereen een metertje zou opschuiven, ook de laatst aangekomen zeilboot nog mee had kunnen schutten. Als je weet hoe weinig bolders er in de sluiswand zitten, en ziet hoe sommigen aanleggen in de sluis, zou hij snappen dat zijn idee een illusie is. 

In de sluis is flink gestapeld, naast ons ligt een high-tech sloep, met twee jongens die hamburgers en smoothies verkopen op het water. Ze zijn nu onderweg naar de mosselbank. Je moet maar op het idee komen, en er in geloven ! Ze zijn al druk bezig met voorbereiden, onder andere mega-tomaten snijden voorop de hamburgers (van een 'goede'slager', en broodjes van de bakker). In de sluis verkopen ze een smoothie aan de buren. Kosen € 5,-

Na het schutten duurt het heel lang voordat de lichten op groen worden gezet. Om tijd te sparen, vaar je normaal dan uit, ook bij rood licht als er verder geen belemmeringen zijn. De eerste boot die bij rood al losgooide, werd op hoge toon teruggeschreeuwd door een steward. De brave schipper deed het ook nog. Ik ga eens opzoeken welke status die stewards hebben, of ze officieel vaaraanwijzingen kunnen en mogen geven, en of ze sancties (boetes) kunnen opleggen. De boetes op het water zijn vele malen hoger dan op de weg, dus voorzichtigheid is hier geboden. We meren rond twee uur af in onze box.

Onze route vandaag :

nog een paar sfeer foto's :

Burghsluis voor het eerst

 dinsdag 20-7-2021  tot vrijdag 23-7-2021

Nu het Veerse Meer door het afstervende en stinkende Japanse Bessenwier voor ons no-go area is geworden, gaan we op aanraden van meerdere zeilers van onze jachthaven op weg naar de Oosterschelde. In het meest noordwestelijke puntje, goed verscholen achter de Roggenplaat, ligt Burghsluis,  een schilderachtig klein jachthaventje in een kom die vroeger door vissersschepen, en later tijdens de bouw van de Deltawerken door Rijkswaterstaat werd gebruikt. 

Even na tienen gaan de trossen los, en varen we richting de Grevelingensluis in Bruinisse. Ruim buiten de haven zien we de sluis-klapbrug zich openen, een teken dat de sluis richting Grevelingen geopend wordt, en even later komen ons de geschutte boten tegemoet. We verzoenen ons al met de gedachte een uurtje te moeten wachten op een sluiscyclus, maar als we de haven binnenvaren zien we tot onze verbazing de sluis nog openstaan, en kunnen we alsnog aansluiten bij de schutting.

Er staat een noordelijke wind, 6-7 knopen. Aanvankelijk kunnen we op het Zijpe en Mastgat nog zeilen, en maken we door de stroom nog enige voortgang, maar op de Oosterschelde kakt de wind bijna helemaal in, en gaat de motor aan. Het is rustig op het water, we passeren de prachtige Zeelandbrug, die tegenwoordig wit geverfd is, en Zierikzee. We draaien dan de Hammen in, een vaarwater om de  Roggenplaat te ronden, en varen eindelijk het haventje van Burghsluis binnen.

Net binnen de pieren overleggen we per marifoon met de havenmeesteres waar we kunnen aanleggen, dat blijkt op de eerste de beste plek aan de eerst steiger die we tegenkomen, met een schitterend uitzicht op de wijde Oosterschelde....

's Avonds fietsen we naar een mysterieuze toren die eenzaam tussen  Burghsluis en de Schelphoek staat.  Het is de belichaming van de heroïsche geschiedenis van Zeeland. Het is de Plompetoren, het enige overblijfsel van het middeleeuwse dorp Koudekerke. Zie Wikipedia onder 'Plompetoren'

Koudekerke is de laatste 'verdronken' plaats van het vroegere Zuidland, een vruchtbaar gebied met welvarende dorpen, tot 3 kilometer uit de huidige kustlijn, op de plaats waar nu de Roggenplaat ligt. Het Zuidland van Schouwen ging tussen 1475 en 1650 vrijwel geheel verloren. Zie o.a.  hier

De gevaren route :

Weekendje Archipel

 Zaterdag 17 juli 2021 - zondag 18 juli 2021

Na de verjaardag van Louise en Irene, die we in kleine kring gezellig in Maassluis op de 13e hebben gevierd, vertrekken we op donderdag richting Herkingen naar de boot, die nog nooit zo lang heeft stilgelegen. De weersvooruitzichten worden steeds beter. Wij hebben veel regen en wind gehad , maar niet te vergelijken met de geweldige overstromingen in Limburg, België, Duitsland en nog meer landen met veel doden, gewonden en onnoemelijke materiële schade. 

We spreken af om zaterdag aan te sluiten bij de 'Stormvogel' met Martijn, Liesbeth, Jens en Ruben, en viervoeter Bliksem ergens op de Grevelingen. Dat blijkt het eilandje Archipel te worden, waar de Stormvogel in alle vakantiedrukte nog net een plaatsje aan een parkeersteiger heeft gevonden. De zon doet erg z'n best, maar onderweg hebben we af en toe 19 knopen wind tegen, met als gevolg aan boord een laag opgedroogd zout van het buiswater.  Later op de dag kunnen we gezamenlijk naar een echte steiger verkassen.

De jongens hebben oma's ijzeren voorraad aan Jodekoeken, lolly's en Haribo snoep al gauw gespot, en doen daar regelmatig een beroep op. Er wordt veel gezwommen, gezeild met de Optimist, met Bliksem gestoeid, en er worden gewoon ouderwetse spelletjes gespeeld. 

Na een rustige nacht staat de zon al weer vroeg aan de hemel. In plaats van gedoucht wordt er gezwommen. In de loop van zondagmiddag zeilt de Stormvogel terug naar Scharendijke, Jens en Liesbeth zeilend per Optimist ! De Chip gaat lekker voor de wind op de genua, langs de zeehondenkolonie en via het vaarwater de Hals naar de thuishaven. 

We kunnen nog net de finale van de Formule 1 in Silverstone zien. In plaats van Max Verstappen zien we op weerzinwekkende wijze Lewis Hamilton uitbundig z'n overwinning vieren, nadat hij eerder onze Max met een omstreden manoeuvre op topsnelheid in de de bandenstapels en vervolgens het ziekenhuis heeft doen belanden. De maximale vertraging die hij heeft ondergaan is volgens de instrumenten 51 g, huiveringwekkend.

Voor de komende dagen waren de plannen om naar het Veerse Meer te varen. We horen dat de Zandkreekbrug aan de toegang net 24 uur gestremd is geweest. Maar erger nieuws is de overlast van het Japanse Bessenwier, dat daar voortwoekert en bij het afsterven een ondraaglijke stank verspreidt en de toeristen verjaagt. Dus voor ons geen Veerse Meer dit jaar. Mogelijk dat we later in de week via de Oosterschelde naar Burghsluis gaan.




































De gevaren route :

Trage start in 2021

 Het seizoen 2021 begint zoals meestal met voorbereidende werkzaamheden aan de Chip, dit jaar met het aanbrengen van een frisse laag Hempel antifouling. 

Halverwege april  ligt de Chip dan weer op z'n vertrouwde plek in de WSV Herkingen. Hoe het seizoen er verder uit gaat zien, is nog in nevelen gehuld. Na meerdere onderzoeken luidt de aanbeveling dat het hart van de schipper aan revisie toe is, twee lekke kleppen en nog wat andere ongemakken moeten deze zomer verholpen worden. Exacte omvang, plaats en datum van de operatie zijn nog ongewis.

Intussen hebben John en Mariska  aangegeven,  samen met de kids een weekje van de boot als slaapplaats op de Grevelingen gebruik te willen maken. We varen daarvoor de boot over naar Scharendijke, de thuishaven van de Stormvogel van Martijn en Liesbeth. Helaas blijkt de koeling van de koelkast na jaren trouwe dienst niet goed meer te werken, die moet vervangen worden. De weersomstandigheden en de temperatuur zijn zodanig, dat een gebrek aan koeling niet onoverkomelijk gaan zijn !

De Akkrumers vermaken zich opperbest, en deinzen zelfs voor een paar zeiltochtjes, naar Grevelingen eilanden  niet terug.  Achteruit aanleggen in een box idem ! Ze varen zelfstandig de boot terug naar Herkingen. Dit is voor herhaling vatbaar !

Op 5 juli wordt duidelijk, dat een operatie van de schipper niet voor begin september ingepland kan worden. Dat opent perspectieven om toch nog aan een vaarvakantie in 2021 te gaan denken. We gaan plannen maken !