Rampdag, eind goed al goed

vrijdag 31 juli

Vandaag staat de reis van Makkum naar Akkrum op het programma. De wekker loopt vroeg af, we willen om 9:00 met de eerste opening door de oude zeesluis van Makkum (die dateert nog uit de tijd van de Zuiderzee), schutten naar de Friese binnenwateren. Het belooft een zonnige hete dag te worden !

We hebben geluk bij de sluis, we kunnen aanschuiven bij een motorboot die al in de sluis ligt. Het betalen van de 5€ sluisgeld gaat hier nog via een klomp aan een hengel. In Makkum sluit er nog een boot aan, we varen in konvooi van 3 waardoor de bruggen onderweg snel gedraaid worden. Vlak voor IJlst is een zelbedieningsbrug, maar zelfs die is door voorliggers al geopend.

In IJlst is het altijd dringen voor de twee bruggen, er is geen enkele manoeuvreer ruimte. Bij de tweede brug ontwaren we een warme bakker, waar Irene met Bart snel een Fries suikerbrood tracht te scoren. Helaas uitverkocht, de nieuwe lading staat in de oven, maar de plaats waar we even aangelegd hebben laat niet toe daarop te wachten. Ze keren wel terug met lekkere broodjes en gevulde koeken.

Dan dient de eerste tegenvaller zich aan : Martijn meldt vanaf Ameland (waar de Stormvogel gisteren in een helse tocht overzee naar toe is gevaren), dat Jens op de jachthaven bij het springkussen ongelukkig ten val is gekomen, en waarschijnlijk z'n sleutelbeen heeft gebroken. Hij is de hele nacht met pijn in de weer geweest. 's Middags hebben ze een afspraak bij de arts voor een röntgenfoto. Neef Martijn en Michon zijn op Ameland, ze mogen hun auto lenen voor transport naar de dokter die in Ballum zit.

Niet veel later komt de volgende onheilstijding : Joop, de vader van John is opgenomen in het ziekenhuis met Corona verschijnselen. Dit zet meteen de hele weekend planning voor de verjaardag van Thijs op z'n kop. John en Maris hebben zeer recent nog contact gehad met de familie in Vlaardingen, en zitten potentieel ook in de gevarenzone.

We waren net aan het plannen waar we John en Thijs en Joris onderweg zouden ontmoeten, zij zijn op terugreis van een kampeernachtje met hun nieuwe boot. In plaats daarvan besluiten we nu door te varen naar Grouw, en daar af te wachten hoe de Corona test van Joop uitvalt. Grote teleurstelling natuurlijk bij de boys die zich zo verheugd hebben op de verjaardag. Maar vooral uiterst vervelend voor Joop, dit wens je niemand toe.

Later op de dag horen we dat een eerste Coronatest negatief is, maar dat morgen pas een tweede test definitief  kan uitsluiten dat er Corona in het spel is. Het zou ook een longontsteking of andere aandoening kunnen zijn.

Vanaf Ameland krijgen we voorzichtig goed nieuws, er zit een knik in het sleutelbeen van Jens, de eerste diagnose is een zogenaamde twijgbreuk, zonder brokstukken of beschadiging van het beenvlies. Dit wordt bevestigd door neef orthopeed Arthur. Een second opinion wordt nog aangevraagd bij een orthopeed in Dokkum.

Het verrassende antwoord van de Dokkumer orthopeed is, dat op de foto een al genezen oude breuk (!) te zien is. Met een paar dagen rust zou Jens weer de oude moeten zijn ! Hij krijgt een draagband voor z'n arm aangemeten. Om het leed te verzachten, mag Jens namens ons iets leuks uitzoeken. Het wordt een knuffel.

Wij wachten morgen de uitslag van de tweede Corona test van Joop af, en beslissen dan hoe het weekend er verder gaat uitzien.

de vandaag gevaren route :

Eindelijk van Texel naar Makkum

donderdag 30-7-2020

We worden al vroeg gewekt door een zonnetje, vandaag de dag van de oversteek naar de Friese kust ! We hebben het plan om via den Oever te varen omgezet naar een route via Kornwerderzand. Qua getij niet optimaal, we zullen het eerste deel van de tocht stroom tegen hebben.  De met warmte en weinig wind verwachte IJsselmeermuggen waar oma zo bang voor is lopen we mis op het zoute water van de Waddenzee.

Om 10 uur zijn we klaar voor vertrek. De motor wordt na een maand rustpauze moeiteloos tot leven gewekt, we verlaten onze steiger en varen na even contact met havendienst, de haven uit. De wind is vrijwel afwezig, we varen op de motor met ondersteuning van de genua. De golven zijn toch hoger dan je zou verwachten onder deze omstandigheden, de golven van zee lopen via het zeegat met deze wind enigszins binnen. 

De nieuwe bemanning is daar niet helemaal op voorbereid. Eerst Bart, en niet lang daarna ook Arnold worden wit om de neus, gaan gapen en willen het liefst gaan liggen. Oma maakt een bedje voor de mannen, en om in scheepstermen te blijven, ze gaan onder zeil.

Verderop in de route komen we onder de beschutting van de zandplaten rond de vaargeul, de golven worden duidelijk minder. 

Af en toe zien we zeehonden lekker liggen luieren op zandplaten die boven water liggen.  De garnalenvisser waar we met Jens hebben meegevaren, vertelde al dat de zeehondenpopulatie op dit moment heel groot is. In het hele waddengebied (dus Nederland, Duitsland en Denemarken) leven vooral gewone zeehonden, zo’n 40.000 in 2018 (volwassen dieren en pups).  Per stuk eten de zeehonden tot 10 kg vis per.dag !

De zeehonden komen ook voor rond de Schotse eilanden, in de Wash, langs de Engelse, Franse en Belgische kust, in het Skagerrak en langs de zuidkust van Noorwegen voor. Grijze zeehonden leven vooral rond de Schotse eilanden, langs de Britse oostkust en in Cornwall. In december 1999 werd er een voorbij Londen in de Thames gezien. In de Nederlandse Waddenzee hebben zich in de jaren negentig grijze zeehonden gevestigd. Inmiddels is dat een flinke groep geworden, in 2018 werden er in Nederland 4565 grijze zeehonden geteld. De grootste groep zit ten westen van Terschelling. 

Kornwerderzand komt in zicht, we hebben hier de getijstroom flink mee. Als we bij de bruggen en de  zeesluis in de Afsluitdijk aankomen, staan zowel de bruggen als de sluis al open. Dat is een reuze meevaller, soms lig je hier een uur te wachten voordat je geschut kunt worden. De file auto's die hier staat te wachten, is onafzienbaar. 

In de sluis is het op een aantal grote zeilschepen flink tobben om aan te leggen. Ondanks de aanwezigheid van zogenaamde sluisscouts ontbreekt het duidelijk aan regie bij het gebruik van de beschikbare ruimte in de sluis. Het deert ons niet, wij sluiten als laatste aan, en dan gaan de deuren onverbiddelijk dicht.

Na de sluis is Makkum dan nog een tochtje van niks. In het havenkanaal tanken we de brandstoftank en de reserve jerrycans randvol GTL. Daar halen we onze thuishaven wel mee.

In de marina van Makkum hebben we telefonisch al een plaatsje gereserveerd, Echo 38. Helemaal aan het einde van de hoofdsteiger, op maximale afstand van alle voorzieningen. Maar het is erg druk, dus we mogen blij zijn met een plek. De temperatuur in de haven loopt flink op, we springen met z'n allen lekker in het water om af te koelen . 

De vandaag gevaren route :

Gejaagd door de wind

zondag 26 juli - woensdag 29 juli

Van de zondag,  maandag en dinsdag valt niet veel te melden buiten de normale vakantieroutine.  De weerkaarten zien er vreselijk uit, het blijft maar een wirwar van rondtrekkende depressies en fronten. De stormwaarschuwingen van de Kustwacht worden continu herhaald. De meeuwen zoeken het land op (meeuwen op het land - stormweer op de hand, zegt een oude volkswijsheid). Desondanks zien we best veel schepen aankomen en vertrekken, voor sommigen is de kalender kennelijk onverbiddelijk.

Het valt op dat de meteorologen en de digitale weermodellen moeite hebben met de momentane complexe weersituaties. Onze familie heeft een maritieme geschiedenis, generaties van moeders kant waren zeeloodsen op Terschelling, van vaders kant is mijn grootvader voordat hij schoenmaker werd, ooit zeeman geweest die op de Oostzee voer. Die mensen stonden heel dicht bij de natuur, hun leven hing af van de juiste interpretatie van weersontwikkeling. Het enige instrument dat ze hadden was het 'weerglas', de barometer. Op zee waren ze volledig op zichzelf aangewezen, ze hadden een fijngevoelige binding met de natuur.

Mijn ouders hadden veel van die binding met de natuur meegkregen. Ze keken dagelijks meerdere keren op de barometer, zagen met welke snelheid de luchtdruk steeg of daalde, hoe de windrichting zich ontwikkelde. En hadden vooral oog voor signalen in de natuur. Als kind was ik vaak verbluft dat mijn ouders betere weervoorspellers bleken dan de professionals op de radio en later de TV. Niet voor niets is er een tijd geweest dat amateur meteorologen bekende  Nederlanders waren. Wie kent Jan Pelleboer nog ? Piet Paulusma is de laatste vertegenwoordiger van dat soort weervoorspellers. Voor het weer op de Waddenzee kijk ik alti jd op de website van Piet, het is de meest betrouwbare verwachting! 

Leuke zeemansgezegdes (de meeste niet voor het weer) vind je hier.

Officieel hebben we onze ligplaats in Oudeschild tot en met 27 juli gereserveerd en betaald, maar daar gaan zeker nog een paar dagen bijkomen. We overleggen of we de kleinzonen Arnold en Bart in Den Oever oppikken en dan over het IJsselmeer naar Makkum of Workum varen. En vervolgens naar Akkrum mee zullen nemen naar de verjaardag van Thijs, die viert hij a.s. zaterdag. Maar Bart wil graag naar Texel komen en van daar af meevaren over de Waddenzee.

 

De weersverwachtingen voor later in de week kondigen een duidelijke weersverbetering aan, tijd dus om spijkers met koppen te slaan. We boeken 3 overnachtingen in de jachthaven bij,  met gepland vertrek op donderdag. We hebben dan 2 dagen reistijd voor het  verjaardagsfeestje van Thijs op zaterdag in Akkrum.  Louis komt Arnold en Bart op woensdag naar Texel brengen, die blijven logeren en varen mee naar Akkrum.

Woensdag rond lunchtijd zien we papa Louis met onze oudste kleinzonen bepakt en bezakt over de steiger aankomen. Het kost enig improvisatievermogen om op een niet te grote, al volgeladen boot voor twee mannen (die in rap tempo steeds groter worden) leef- en slaapruimte te creëren, maar ons boottype heet niet voor niets Compromis, waar de ontwerper heeft gewoekerd met de beschikbare ruimte.

Na de lunch mag opa mee met papa Louis en Bart naar de fraaie kartbaan die Texel rijk is,  en mag Bart laten zien of hij de racegenen van papa heeft geërfd, en er wellicht een  nieuwe Max Verstappen aankomt. Met de snelheid blijkt het wel goed te zitten, aan de stuurmanskunst moet nog wel iets geschaafd worden.

Na een diner met Texelse kibbeling en lekkerbek spoedt Louis zich naar de veerboot, en is de avond nog lang heel gezellig met de jongens. Voordat alle bedden in gereedheid zijn en iedereen ligt, is het al heel laat. 

 foto's volgen

Veel wind, weinig weer

zaterdag 25 juli 2020

De zaterdag brengt voor Texel veel wind, met af en toe een beetje regen. Door de ligging aan zee is de verdeling van de wind in Nederland vaak heel asymmetrisch.  De basis voor wind is luchtdrukverschil, met lokaal afwijkingen door koude- of warmtefronten. Vooral met westelijke windrichtingen ondervindt de wind op zee nauwelijks obstakels, en kan daardoor hoge snelheden bereiken.

De kust is dan een soort windscherm, op pakweg 100 meter hoogte waait het gewoon door, maar aan de grond neemt de windsterkte flink af. De Waddeneilanden Texel, Vlieland en Terschelling, en de Noord- en Zuid Hollandse en Zeeuwse kust hebben te maken met extra harde winden ten opzichte van de rest van Nederland. Als het TV weerbericht windkracht 4 of 5 voorspelt, kun je voor de net genoemde gebieden bij westelijke windrichtingen zomaar 1 of 2 punten bij de windkracht optellen.

Voor de scheepvaart worden speciale windkaarten gemaakt, zoals bijvoorbeeld hierboven ingevoegd. Daar is het effect van de ongelijke verdeling  tussen zee en land goed te zien. De Kustwacht geeft zaterdag overdag een waarschuwing uit, dat er rekening gehouden moet worden met windkracht 6. Voor de meeste watersporters is dit een reden om lekker te blijven liggen. Er is echter een categorie zeilers die ondanks alle waarschuwingen toch gaat varen, zo ook vandaag. Je weet nooit of het zelfvertrouwen of onbenul is. We zien verschillende schepen vertrekken en aankomen. Helaas is de windverwachting voor de komende dagen niet veel beter....

We maken een wandeling over de nieuwe zeedijk naar de havenmond. Het voetpad ligt op de kruin van de dijk, je loopt in de volle kracht van de elementen maar het uitzicht op de Waddenzee is schitterend, soms zelfs letterlijk adembenemend. De golven in het diepe water van de hier onder de kust liggende Texelstroom worden door wind en getij flink opgeklopt, met daarop witte schuimkragen. De weinige zeilers die we voorbij zien komen, gaan spectaculair tekeer. Er moet dan ook niets misgaan, de veiligheidsmarges zijn heel smal.

Als voorbeeld dat er iets is misgegaan zien we als de KNRM reddingboot een onfortuinlijk zeilschip binnenbrengt. Zowel aan het roer, als op het voordek staan KNRM opstappers. Later lezen we in het reddingsverslag, dat er een touw in de schroef heeft gezeten.  Daarna zien we opnieuw de reddingboot met hoge snelheid door de havenmond naar buiten schieten, kennelijk een volgend alarm. Met het blote oog kunnen we het spoor van opspattend schuim lang volgen, en zien dat de reddingboot naar een stilliggend zeilschip gaat. Een tijd later komen de twee stipjes weer onze kant op.

Wij wandelen terug naar de boot, pakken de verrekijker en posteren ons op de veranda van ons havengebouw. We zien de reddingboot en de geredde, een groot Breehorn zeiljacht, de jachthaven binnenlopen. We horen van omstanders die de noodoproep via de marifoon hebben meegekregen, dat het zeilschip in de vaarroute over de Bollen is vastgelopen.( zie KNRM verslag aan het einde van deze pagina ).

Geweldig dat we in Nederland een organisatie als de KNRM hebben, die in staat is met fantastisch materiaal en vrijwilligers in dit soort situaties hulp te bieden. Per jaar rukt de KNRM meer dan 500 keer uit. De kosten worden volledig door vrijwillige donaties gedekt. Als zeiler zijn wij trouw donateur, evenals veel mensen, organisaties en bedrijven die de scheepvaart en watersport een warm hart toedragen.

Leuk filmpje over KNRM en Team Brunel

De  reddingboot Cornelis Dito van de KNRM - Oudeschild is de hele week in actie geweest, hieronder alleen al de  laatste drie dagen van hun weekverslag :

jacht op de Bollen (foto KNRM)

'Donderdag 23 juli vaart de Cornelis Dito om 14.37 uit voor een vastgelopen jacht komend vanuit Den Oever, in het Malzwin. Een zeiljacht met twee volwassenen en twee kinderen is daar door een navigatiefout aan de grond gelopen. De bemanning trekt het jacht naar dieper water en het kan dan zelfstandig verder naar Texel.

Vrijdag 24 juli gaat om 16.37 het alarm weer voor station Oudeschild. Ditmaal voor een vastgelopen jachtje in het Scheer. Dit nederlandse jachtje met 2 volwassenen aan boord wordt vlotgetrokken.

Zaterdag 25 juli wordt reddingboot Cornelis Dito om 14.12 opgepiept voor een jacht met een touw in de schroef. Nadat de bemanning de reddingboot weer in het boothuis legt en ze net het pak uittrekken, volgt er door de kustwacht een tweede alarmering voor een vastgelopen jacht op de Bollen. Ook dit wordt opgelost en daarmee eindigt voorlopig deze drukke week.'



Een indruk van het vaarwater rond Oudeschild :

Rustige routine

donderdag 23 - vrijdag 24 juli 2020

Donderdagmorgen om 7:30 vertrekt de Stormvogel met bemanning richting Harlingen. We nemen afscheid en zwaaien ze uit. Vanaf de veranda van het havenkantoor heb je een prachtig uitzicht over de Waddenzee, ik kan de Stormvogel volgen als ze onder zeil vanaf de havenmond in NO richting varen. Een mooi gezicht. Het waait stevig uit ZW, windkracht 5-6, samen met de al doorzettende harde ebstroom mee maken ze veel snelheid. Golven zijn nauwelijks te zien. Ideale omstandigheden ! We horen 's middags dat schip en bemanning veilig in Franeker zijn aangekomen en daar gaan overnachten.

Het is meteen stil op de Chip zonder de gezellige drukte van de jongens. We stellen ons in op ons nieuwe normaal en schakelen een versnelling lager. Boodschappen doen, water tanken, wandelen, fietsen, en het gedoe van boten bij aankomst en vertrek bekijken.

We zien hoe de Hindeloper reddingboot  'Alida' na een servicebeurt per trailer te water  wordt gelaten. Die beurt is niet helemaal gelukt, een van de twee motoren krijgen ze niet gestart. Op 1 motor tuft de Alida uiteindelijk weg.

Aan onze steiger, die officieel voor schepen kleiner dan 8 meter is gereserveerd, ligt een groot glimmend aluminium motorschip van een meter of vijftien. Veel te groot en te breed voor de boxen hier. De lijnen waarmee het schip vastligt, blokkeren de box ernaast, hij neemt dus eigenlijk  twee boxen in beslag.  Het uitzicht wordt enorm belemmerd door zo'n grote, brede en hoge bak.

De eigenaar is een onaangenaam persoon, heeft op iedereen commentaar. Vorig jaar lag het schip er ook al, na weer een eruptie van de schipper heb ik hem toen al gezegd dat het geen pas geeft zo'n groot schip op zo'n kleine plaats neer te leggen, hij daarmee overlast geeft en dat hij er beter aan zou doen zijn schip verderop in een voor hem passende box neer te leggen. Hij antwoordde dat ik een ouderwets, bekrompen in regeltjes denkend persoon ben.

Ik zou dit niet vermelden, als er vrijdag niet een incident plaatsvond. De havenmeester werd door de eigenaar van de grote boot ter plekke ontboden, ze waren door een boot bij het verlaten van een box aangevaren met een deuk en een kras tot gevolg. Grote consternatie. Wij konden de langdurige conversatie niet volgen, maar als havenmeester zou ik zeggen eigen schuld, dikke bult. Je past hier niet, en belemmert de manoeuvreer ruimte voor de andere boten met normale afmetingen. Sinds gisteren hangen nu extra stootwillen en een groot stootkussen aan de boeg, om eventuele toekomstige schade te voorkomen. Een beetje leedvermaak kan ons niet ontzegd worden......

In de haven van Oudeschild liggen meerdere grote schepen opgelegd in verband met de Coronacrisis. Het zijn twee medium size cruiseschepen, en drie meer dan 100 m lange binnenvaartcruiseschepen. Er is een minimale bezetting aan boord, en de stroomvoorziening wordt met dikke kabels vanaf de wal geregeld.
Leuke inkomsten aan havengeld  voor de gemeente Texel !

Vertier in en op het water

woensdag 22 juli 2020

Voorlopig de laatste dag van een mooiweer periode. Ruben verzorgt geroutineerd de aankoop van croissants en broodjes bij het havenwinkeltje.  Hij vindt het prachtig, die service gaan we missen ! De sup-plank vindt gretig aftrek.

Jens wil graag nog een keer met de garnalenkotter het Wad op. Hij heeft dat vorig jaar al eens gedaan, en dat heeft zo'n indruk gemaakt dat hij dat nog een keer wil beleven.
Opa vindt het ook mooi, en wat is er leuker dan met je kleinzoon zo'n tocht te beleven. Helaas zijn de dagtochten al volgeboekt, maar Liesbeth weet nog aan kaartjes te komen voor een extra laagwatertocht met vertrek om 16:30.


De jongens zijn druk met spelletjes op de Chip. Verbazend hoe snel ze de kneepjes van de diverse nieuwe spellen zich eigen maken. Er is natuurlijk niks leukers dan triomfantelijk van oma of opa te winnen.

Martijn scoort vandaag een nieuwe telefoon. Dat is de tweede binnen een paar weken ! De reden is dat de eerste nieuwe telefoon tijdens de heftige tocht naar Texel in de jaszak met jack en al van het ophanghaakje ongemerkt in een bak met water is gevallen. Alle reddingspogingen, zoals het plaatsen in een zak met rijst zijn vruchteloos gebleken, de telefoon laat zich niet meer reanimeren. Hopelijk valt dit onder de dekking van de reisverzekering.

Voor 16:00 moeten de bestelde kaartjes voor de garnalenvisser opgehaald worden, het kan Jens niet snel genoeg gaan. Hij telt de minuten af voordat de trossen  worden losgegooid. We varen tussen de 'Bollen' door, dat zijn twee zandplaten onder Texel, over een ondiepte naar het visgebied, een geul van 7 meter diep.

De schipper legt uit hoe het vistuig werkt, laat de netten zakken, en doet een trek van ruim twintig minuten. Hij vergelijkt de visvangst met z'n huwelijk, je hebt ups en downs. Je weet van tevoren niet wat er in je netten komt.
Bij het binnenhalen van de netten blijkt de vangst qua garnalen niet tegen te vallen. Er zit veel groen bij de vangst, daartussen bijvangst aan vis. Hij laat bot zien (te herkennen aan een ruwe rug), schol, tong, wijting, knorhaan, puitaal, spiering, zeesterren en Noordzeekrabben (met zwemvliezen)

Jens mag de van lelijkheid mooie knorhaan even vasthouden. De knorhaan heet zo omdat hij een knorrend geluid maakt. De spiering wordt ook wel 'komkommervisje' genoemd. Deze naam dankt de spiering aan zijn geur; hij ruikt sterk naar komkommer.
De schipper ontpopt  zich als een rasentertainer, hij heeft de lachers op z'n hand. Hij spreekt ook zogenaamd Duits, maar zelfs Rudi Carell zou zich in z'n graf omdraaien als hij dit hoorde. De vangst wordt intussen gekookt, die is dan geschikt voor consumptie.


De vers gevangen garnalen smaken geweldig, veel beter dan de waar die je in de viswinkel koopt. Die heeft een reis van twee weken naar Marokko heen en weer erop zitten, staat stijf van de conserveermiddelen, en smaakt nauwelijks nog ergens naar. Het pellen van garnalen is een kunst : eerst de garnaal  bij kop en staart beetpakken, dan recht strekken, vervolgens indrukken, de staart een kwartslag draaien en verwijderen. Dan het visvlees uit de kop trekken.  Klinkt simpel, maar het valt niet mee dat goed en snel te doen. Jens kan het al aardig, probeert ook of hij de garnaal lust. Gaat wel zegt ie.

De schipper spoelt intussen de netten door ze afwisselend op en neer in zee te bewegen, en de tweede man vult plastic zakjes vol garnalen om mee te nemen. Ze vinden gretig aftrek. Dat wordt pellen vanavond, want deze verse waar bederft razendsnel. We mogen het hele schip bekijken, zelfs op bezoek in de stuurhut bij de schipper. Bij terugkomst in de haven wil Jens als laatste van boord, zo heeft hij van dit avontuur genoten. En opa ook natuurlijk, gewapend met een reuze zak (ongepelde) garnalen. Martijn komt ons met de rubberboot ophalen uit de vissershaven.

Aan boord van de Chip staat het gezamenlijke avondmaal, duveltjesvlees al klaar. Het is meteen het gezamenlijke galgenmaal, want de Stormvogel gaat morgen, bepaald door het tij, in alle vroegte om 7:30 vertrekken richting Harlingen. Na het eten wordt er driftig gepeld, voor een heerlijke garnalencocktail bij de avondlijke afscheidsborrel. Het licht gaat pas na middernacht uit, het wordt een korte nacht.

Toerist op Texel

dinsdag 21 juli 2020

De jonge garde heeft vandaag fietsen gehuurd, we gaan gezamenlijk Texel verkennen. We vertrekken vanaf de jachthaven in ZW richting, over het lokaal bekende Skillepaadje. Aan dit weggetje zijn de wezenputten gelegen, die voor de waterbevoorrading van de VOC schepen op de Texelse rede van belang waren. Het water is sterk ijzerhoudend, bruinachtig van kleur, en langer houdbaar dan 'normaal' drinkwater.

De putten waren destijds eigendom van het weeshuis, vandaar de naam wezenputten. De jongens pompen enthousiast het water op om het te proeven, het smaakt inderdaad naar ijzer. Even later wordt de hoge nood gelenigd, we hopen dat het de smaak van het water niet negatief beïnvloedt....

Verder fietsend komen we een schapenscheerder tegen, die de  schapen van hun dikke vacht ontdoet. We maken een praatje, en horen met verbazing aan dat de afgeschoren wollen vacht, die  per schaap 3 kg weegt, niet meer opbrengt dan 50 Eurocent. Irene wilde deze week in Den Burg een bolletje Texelse schapenwol kopen, daar werd voor 150 gram 15 Euro gevraagd (!). Wat een afzetterij. 

Onderweg naar Den Hoorn komen we langs een theetuin bij een boerderij. Komt dat even goed uit, de trek in koffie begint grote vormen aan te nemen. Hier woont een boerengezin met 60 melkkoeien, wat schapen en varkens. We mogen de stallen zien, en  raken in gesprek met  de boerin. We horen in andere woorden hetzelfde onderliggende probleem als van de schapenboer. Van het boerenbedrijf  kunnen ze  niet rondkomen.

De winst wordt gemaakt door de grootwinkelbedrijven, de boer moet vechten en sappelen voor z'n bestaan. Deze familie heeft de bakens verzet, naast het boerenbedrijf exploiteren ze nu een camping, de theetuin, en een zorgboerderij. Twee dochters en een zoon, die nu nog visser is (die sector zit ook in de problemen), gaan op den duur het bedrijf overnemen, ze waarderen het vrije Texelse leven dat de nadelen compenseert.

Na de koffie met heerlijk zelfgemaakt gebak gaan we weer op weg naar Den Hoorn. Onderweg opnieuw een ontdekking : we spotten een prachtige kaasboerderij, waar we met eigen ogen het kaasmaak proces op de voet kunnen volgen. We mogen ook proeven. De trotse boer vraagt vol verwachting aan Ruben hoe de bierkaas smaakt. Zesjarige Ruben antwoordt gedecideerd 'walgelijk' . Als goedmaker krijgt hij een heerlijke boerenkaas te proeven. Afgeladen met verschillende soorten kaas vervolgen we onze weg. 

Eindelijk komen we dan in Den Hoorn aan, we versterken daar de inwendige mens met een broodje  kroket en ijs. Lekker met de wind in de rug fietsen we via de Waddenkant van het eiland terug naar Oudeschild.Er is daar buitendijks een heel nieuw natuurgebied met strand en duinen aangelegd. En op de kruin ligt een prachtig fietspad zo glad als een biljartlaken. Het uitzicht over zee en polders is fantastisch. Moe maar voldaan ploffen we neer aan boord. In de kuip met een borrel en natuurlijk als hartigheid Texelse kaas !

Texel in trek

zondag 19 - maandag 20 juli 2020

Alweer het begin van onze 4e week op Texel, waar blijft de tijd. We hebben regelmatig contact met Martijn en Lies, die in recordtempo onderweg zijn vanaf de Grevelingen naar het noorden. Op zaterdag zijn ze vanaf Bruinisse tot 's avonds laat doorgevaren tot IJmuiden.

Zondag gaan ze onderweg naar Texel. Aanvankelijk onder prima omstandigheden, maar ter hoogte van de kop van Noord Holland komen ze een front tegen dat overtrekt. De wind draait naar het noorden en neemt sterk in kracht toe, tot een dikke windkracht 5.

Dat is nog even flink afzien voor de bemanning van de Stormvogel, tot ze in de beschutting van het eiland Texel komen. Samen met Irene staan we ze op te wachten op het havenhoofd van Oudeschild, we zien ze om 18:30 de haven van Oudeschild binnenlopen.

In de jachthaven van Oudeschild is het intussen flink vol geworden, maar in het gedeelte tot 8m lengte zijn nog wel een paar plaatsen vrij. Martijn parkeert de 'Stormvogel' keurig aan een veel te korte vingerpier van een steiger verder dan de 'Chip'.  De jongens worden op de Chip door oma verwend met een grote schaal pannenkoeken, die heel soepel en snel in de hongerige magen verdwijnen. Met de volwassenen delen we daarna een grote schaal nasi.

Op maandag worden we bij het ontbijt verrast met croissants die door Ruben zijn ingekocht bij het winkeltje aan de jachthaven. Daarna wordt het bijbotenpark van de Stormvogel opgetuigd, waaronder de nieuwe sup-plank. Er wordt gezwommen en gespetterd.

Bij de middagborrel genieten we van Texelse garnalenkroketten en heerlijke Hollandse Nieuwe.

Het ritme van de getijdehaven

dinsdag 14 - zaterdag 18 juli

Na de festiviteiten in verband met de jarigen komen we langzaam weer in het relaxte vakantieritme, vooral bepaald door het weer. Bij mooi weer genieten we van een ontbijtje in de kuip, doen de boodschappen, maken af en toe schoon, een praatje met de buren, af en toe een fietstocht.

Om ons heen is het een komen en gaan van boten. Over het algemeen blijft men niet langer dan hooguit een paar dagen op Texel liggen. Het komen en gaan zorgt continu voor reuring. Wij hebben een prachtig plaatsje met ruim uitzicht op het in- en uitgaande verkeer. Met daartussendoor de havenmeesters die met hun felrode bootjes continu bezig zijn dit in goede banen te leiden en ervoor te zorgen dat iedereen een plaats krijgt tussen de langliggers, die we zo langzamerhand wel herkennen.

Waddenzee laag water

Als Waddeneiland midden in zee heeft Texel te maken met het getij. Niet iedereen weet dat het getij ontstaat door de aantrekkingskracht die zon en maan op het water uitoefenen. Dat heeft tot gevolg dat het water twee keer per dag hoog staat, een twee keer per dag laag, een eeuwigdurende cyclus die iedere dag een uurtje later valt.

zon en maan bepalen getij

Gemiddeld is het verschil tussen hoog en laag op Texel bij Oudeschild zo'n 1,5 meter, maar in Zeeland bijvoorbeeld 3 meter en aan het Engelse kanaal wel 6 meter. De wiskundige berekening is uitermate gecompliceerd. Rijkswaterstaat doet dit voor ons, en maakt prachtige tabellen voor elke plaats in Nederland van de te verwachten waterstand, en de tijdstippen van hoog- en laag water. De hoogte van de vloed en de laagte van de eb varieert doordat de stand van de zon en de maan elkaar kunnen versterken of juist tegenwerken. De maxima en minima heten respectievelijk springtij en doodtij.
Daarnaast is er nog de invloed van de wind (op- of afwaaiing) en de luchtdruk die de actuele waterhoogte bepalen, en dagelijks verschillen.

het stroomt hard...

Voor de Waddenzee hebben de hoogteverschillen in de waterstand op zee door het getij tot gevolg, dat er iedere 6 uur een geweldige hoeveelheid water de Waddenzee instroomt, die er vervolgens in 6 uur weer uitstroomt. De stroomsnelheden kunnen oplopen tot wel 6 km/u. Min of meer diepe stroomgeulen zijn daardoor uitgesleten. De Texelstroom is plaatselijk 26 m diep ! Achter een eiland waar de vloedstromen elkaar ontmoeten is de stroomsnelheid laag of zelfs afwezig.  Deze ondiepe gebieden heten wantijen.

De scheepvaart, en dus ook de recreatievaarders op de Waddenzee hebben continu te maken met de actuele waterstand en stroomsnelheid. Als je van A naar B wilt varen, moet je precies plannen, er moet voldoende water staan om niet vast te lopen, en je moet niet teveel tegen de stroom in moeten varen ! Het kan dus zo zijn dat je bij hoogwater met voldoende water over een ondiepte vaart waar een paar uur eerder de zeehonden nog lagen te zonnen.

Al dat rekening houden met waterstand en stroom heeft tot gevolg, dat  afhankelijk van de bestemming of het punt van vertrek, schepen rond een bepaalde tijd vertrekken of aankomen. Vandaar de kop boven de blog, het getij bepaalt voornamelijk het ritme van aankomst en vertrek.




Voor ons ligt het vertrek nog een tijdje in de toekomst, op vrijdag maken we een fietstocht naar de forten die ooit gebouwd zijn voor de bescherming van de rede van Texel. Helaas is de bebouwing in het begin van de vorige eeuw gesloopt. Maar Natuurmonumenten heeft in 1997 de basiscontouren weer zichtbaar gemaakt door de aarden wallen weer te herstellen.

Van de website :

'Stervormig fort vlak bij Oudeschild, aan de oostzijde van Texel. Fort de Schans heeft een bewogen geschiedenis waarin Willem van Oranje, de VOC en Napoleon een belangrijke rol hebben gespeeld. 

Willem van Oranje liet Fort de Schans rond 1574 aanleggen. Zo wilde hij Texel en de voor de scheepvaart belangrijke Rede van Texel beschermen tegen de Spanjaarden. Ook in de gouden eeuw was Texel een zeer belangrijk punt voor de scheepsvaart. Voor de rede lagen vaak honderden koopvaardijschepen van de VOC voor anker tot de wind gunstig was om uit te varen.

In 1811 liet de Franse keizer Napoleon Bonaparte het fort vergroten en werden twee steunforten gebouwd: Redoute en Lunette. De rest van zijn plannen kwam niet tot uitvoering en na de Franse tijd begint het verval. Rond 1930 graaft men zelfs de helft van het fort af om de grond te gebruiken voor dijkverzwaring! Gelukkig keert het tij en eind jaren 90 restaureert Natuurmonumenten de overgebleven helft van het fort.

Het fort is vrij toegankelijk voor wandelaars, van zonsopgang tot zonsondergang.
Wandel over het stervormige fort.Ontdek de rijke cultuurhistorie, zoals de resten van een eeuwenoud straatje en een kanon met traditioneel rolpaard uit 1809.'

Het kanon (waarschijnlijk gemaakt in Frankrijk) verkeert nog in goede staat, je zou er zo een schot mee kunnen lossen. De constructie van het gietijzeren kanon is interessant : om de kruitkamer zijn ter versterking heel vakkundig een aantal stalen ringen gekrompen.

Vlakbij ligt een kudde Franse 'Blonde d'Aquitaine' runderen, maar die zijn waarschijnlijk van recentere datum ! Met op de achtergrond natuurlijk de niet te vermijden Texelse schapen. Naar zeggen zijn er meer schapen (14000) dan inwoners op Texel....

Als we verder zuidwaarts fietsen richting natuurgebied,  raken we in de lokale Texelse politieke twisten verzeild. Wij zien niets bijzonders aan het pad op de dijk,  maar de lokale wielrenners die daar rondhangen, verkeren in opperste staat van opwinding. Het gemeentebestuur had een deel van de route die door een natuurgebied loopt, dichtgezet met grote stenen van hunebed formaat.

Zeer tegen de zin van de wielrenners, die hun rondje niet meer konden maken. Wat blijkt : vannacht hebben ze met groot materieel alles opgeruimd, de weg is weer vrij ! Wij geven ze een duim en vervolgen onze eigenlijk illegale fietstocht. Zelfs op Texel wordt politiek bedreven, zij het slechts op dorpsniveau !

Hiep hiep hoera

maandag 13 juli 2020

Op maandagmorgen is het dan eindelijk zover : Irene en Louise zijn weer een jaartje ouder. Voor Irene een kroonjaar : 75 ! Al vroeg stromen via telefoon en social media de gelukwensen binnen.

De jongelui, die voor 10 uur vanmorgen hun chalet moeten ontruimen, komen afgeladen met cadeaus en gebak naar de 'Chip' in de jachthaven. Voor de gelegenheid hijsen we de feestvlaggen in de mast. En laten we ons tijdens het uitpakken van de cadeaus, de Texelse lekkernijen goed smaken.

Louise is verblijd met een nieuwe Iphone, Irene wordt verwend met een volledig assortiment aan  geur- en huidverzorgingsproducten. Bij de juwelier mag ze op een later tijdstip een mooi sieraad uitzoeken.
We maken een wandeling naar het strandje bij de jachthaven, en genieten daar van zon en zee. Bart is druk bezig het aantal stappen dat wordt weergegeven op z'n nieuwe horloge, naar recordhoogte te brengen.

In het begin van de middag verkassen we naar het ons welbekende strandpaviljoen Paal 17. Het is de 'place to be' op Texel. Ondanks de Coronacrisis is het ongelooflijk druk. Op het terras vinden we in de hoek een rustige plek, waar we ons culinair flink laten verwennen. Liesbeth en Martijn hebben voor een extra verrassing gezorgd : er ligt voor ons een cadeaubon te wachten bij de bar, bestemd voor een luxe fles bubbels en nog iets extra's ! Die laten we ons als voorafje goed smaken.

Aan het eind van de middag gaan we terug richting de jachthaven, met een tussenstop in Den Burg. Bij de juwelier zoekt Irene de mooie halsketting uit die ze al eerder in de etalage had zien liggen glimmen.

Daarna genieten we van een ijsje in de ijssalon die er pal naast ligt. Na een laatste koffieronde op de 'Chip' vertrekken de Ouderkerkers voor hun thuisreis richting veerboot. In de kuip genieten wij na van een prachtig en gezellig verjaardagsweekend.