Akkrum

een mooi plaatsje in Akkrum

dinsdag 19-8 's Morgens in Sneek nog even naar de warme bakker, en dan vertrekken we tegen tienen richting Grouw. De bedoeling is om het vaarwater waar a.s. zaterdag de familiedag wordt gehouden, te verkennen. Omdat de brug bij Oudeschouw nog steeds gestremd is voor schepen met een doorvaarthoogte boven de 7 meter, varen we een aangepaste route. Via de Houkesloot, een stukje Prinses Margrietkanaal, Sneekermeer en dan via de brug van Heerenzijl over de ondiepe Terkaplester puollen, de net zo ondiepe Kâlde Mage, de Meinesleat in. We worden dan al een tijdje achtervolgd door een angstaanjagende zwarte lucht, een heel gemene onweersbui waar zo nu en dan een bliksemschicht uitschiet. In de Meinesleat barst de bui in alle hevigheid los. We lijken wel een onderzeeër.  Als we de eerste brug in Akkrum zijn gepasseerd, besluiten we de passantenhaven van Akkrum in te vluchten. We vinden een mooi plaatsje, het lijkt de Duitse Wadden wel, zo ondiep en zoveel blubber hier. Maar we komen waar we willen wezen. Na een tijdje is de bui overgetrokken en breekt de zon in alle kracht door. Goed om de zeilpakken te drogen. Met zo'n zonnetje zien we de familiedag helemaal zitten !

De gevaren route Sneek - Akkrum :















Een stukje geschiedenis (bron : Akkrum.net)

Onder de naam Ackrom komt men in 1350 voor het eerst de naam Akkrum tegen. Rond 1350 was de hoofdreden van bestaan van de Akkrumse bevolking: veeteelt, visserij, handel en ambacht. Door de centrale ligging van Akkrum, aan de rivier de Boarne en aan open vaarwater en de goede bereikbaarheid per weg en over spoor, groeide Akkrum anno nu uit tot een geliefd dorp.

Rustiek Akkrum

Het dorp Akkrum ligt naast het dorpje Nes, waardoor er ook gesproken wordt van Akkrum-Nes. Tot Akkrum behoort ook de buurtschap Oude Schouw.  Akkrum telt nu 3400 inwoners, en maakt sinds de opheffing van Boarnsterhim in 2014 met nog 21 dorpen deel uit van de gemeente Heerenveen.

Over het ontstaan van de naam Akkrum bestaat een oude legende. Zo woonden er rond het jaar 1400 twee reuzen in Akkrum. Deze twee reuzen, Manke Meine en Kromme Knilles geheten, zouden omstreeks 1400 in opdracht van de Friese boeren een kanaal hebben gegraven. Dit kanaal moest de verschillende nederzettingen met elkaar verbinden. Knilles ontdekte tijdens de werkzaamheden een enorme bocht in de gegraven waterloop. Deze bocht lag ter hoogte van het huidige Akkrum, en Knilles riep tegen Meine: “Ach Krom!”. De boeren die in de nederzetting bezig waren, hoorden Knilles roepen en zij vonden “Ackrom”, een mooie naam voor hun nederzetting. Een beeld van de beide reuzen, Manke Meine en Kromme Knilles, houdt de legende ook nu nog steeds levendig.

De Boarne (het riviertje dat dwars door Akkrum loopt)

Ongeveer 7000 jaar geleden was er een inham tussen Terschelling en Vlieland, met ten zuiden van de strandwal een kleiner wad met een strook veen langs de oevers. Die inham liep, richting Beetsterzwaag, bij hoogwater onder. Op het zuidelijkste punt van die inham mondde de Boorn uit.
Ongeveer 4300 jaar geleden was die inham verbreed en uitgediept tot de Middelzee, met klei langs het water en een veenstrook aan de landzijde, tussen Oldeboorn en Beetsterzwaag. Bij Akkrum liep die kleistrook in noordelijke richting. Daarom buigt de Boorn hier nu nog naar het Noorden af. Toen kwam de Boorn bij Irnsum, langs Rauwerd, in de Middelzee uit. Het Borndiep en tegenwoordig het Bornrif bij Ameland hebben nu naam te danken aan de Boorn uit die oude tijden.
Omstreeks 1200 was de Middelzee zover dichtgeslibd, dat er voor de Boorn een afwateringskanaal naar het Sneekermeer moest worden gegraven. De Boorne begint bij Bakkeveen als Oud- of Koningsdiep. Iets ten oosten van Oldeboorn, waar het Ouddiep en het Nieuwe Diep samenkomen, gaat het verder als Boorne. Bij Akkrum is het riviertje omgeleid vanwege het Leppa Akwadukt in de A32. Het stuk tussen Akkrum en Oude Schouw wordt Kromme Knilles genoemd. Na Irnsum heet de oude loop van de Boorne Mûzel en loopt door tot voorbij Rauwerd. Voor nog meer info zie hier.

Bezienswaardigheden in Akkrum

Coopersburg

mausoleum

Als men Akkrum via de Ljouwerterdyk binnenkomt, dan wordt de aandacht meteen getrokken door het monumentale pand Coopersburg. Coopersburg is rond 1900 gebouwd en ontleent zijn naam aan Folkert Harmen Kuipers. Kuipers is op 22-jarige leeftijd naar de Verenigde Staten geëmigreerd, en liet zich daar naturaliseren tot Frank Cooper. In de Verenigde Staten werd Kuipers een vermogend zakenman. Tijdens één van zijn jaarlijks bezoeken aan zijn ouders, viel hem de armoede onder de Akkrumse bevolking op en riep daarom een stichting in het leven. Deze stichting had tot doel de armen onderdak en verzorging te geven. Omdat Kuipers zijn naam in de Verenigde Staten had omgedoopt tot Cooper, kreeg het gebouw de naam Coopersburg. Coopersburg wordt nog steeds omgeven door een fraai aangelegde tuin en een wandelpark met een mausoleum. In dit mausoleum zijn de lichamen van het echtpaar Cooper bijgezet.

voormalige kerk als bloemenzaak

de leugenbank naast de kerk

De Doopsgezinde Kerk (1835) aan het Heechein in Akkrum, is een ontwerp van Thomas Romein, stadsarchitect van Leeuwarden. De kerk heeft een authentieke classicistische gevel en een Van Damorgel uit 1871. In de kerk is nu een bloemenzaak gevestigd. Naast de kerk is overkapt een leugenbankje gebouwd voor de oude mannetjes in Akkrum. de tekst boven de bank luidt : 'Sitte yn a rige, en dan maar lige'  ...  ( vrij vertaald : zitten naast elkaar, en liegen maar )

NH Kerk

gevelsteen Hervormde kerk

Een ander monument in Akkrum uit de 18e eeuw is de Hervormde Kerk met 4 gebrandschilderde ramen met wapens uit 1761 en grafzerken uit de 16e eeuw vormen het middenpad in deze kerk. De kerk is nog steeds in gebruik.

Welgelegen

theekoepel

De theekoepel Welgelegen (1929), is een opvallend monument uit de
18e eeuw en is gebouwd door Augustinus Lycklema à Nijeholt. In 1924 liet Suster van der Vegt haar vermogen na aan een nog op te richten stichting. De stichting kreeg de naam Welgelegen en deze stichting liet een tehuis bouwen dat onderdak moest bieden aan “alleenwonende” dames uit den fatsoenlijken burgerstand. Een voorwaarde was wel dat de dames uit Friese ouders geboren moesten zijn.